Örnek Sorular
Palme Yayınevi11.Ünite / DESTEK VE HAREKET SİSTEMİ
- İnsana ait olan,
I. diz,
II. omurlar arası,
III. kafatası
eklemlerinin hareket yeteneklerinin çoktan
aza doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangi-
sinde verilmiştir?
A) I - II - III B) I - III - II C) II - I - III
D) II - III - I E) III - I - II
- Çıkık ve burkulma rahatsızlıkları için,
I. eklemlerde gerçekleşme,
II. ilgili bölgede ağrı ve şişmeye neden ola-
bilme,
III. eklemi oluşturan kemiklerin normal ko-
numlarını kaybetmesi
özelliklerinden hangileri ortaktır?
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III - Bir çocuğun kaval kemiğinin epifiz plakla-
rından biri tahrip olursa aşağıdakilerden
hangisinin ortaya çıkması beklenir?
A) Kemikte enine kalınlaşmada sonlanma
B) Kemikte boyuna uzamada yavaşlama
C) Kemik dokuda zayıflama
D) Kemik dokuda kan hücresi üretiminde
azalma
E) Sarı ilik üretiminde azalma
10 D 11 E 12 CEKLEM RAHATSIZLIKLARI VE KIRIK
� Zorlayıcı fiziksel faaliyetler eklemlerde bazı bozulmalara sebep olabilir. Çıkık,
burkulma, eklem iltihapları ve yüzey bozulmaları eklemlerde oluşabilecek so-
runlara örnek olarak verilebilir.- Çıkık, bir eklemi oluşturan iki kemiğin eklem bölgesinde birbirinden
uzaklaşmasıdır. Düşme, darbe ve kontrolsüz hareketler eklem bölgelerinde
çıkık oluşmasına neden olabilir. Bunun sonucunda ilgili bölgede ağrı, şişme
ve hareket yeteneğinde azalma gibi belirtiler oluşur. Çıkık olayı bilek, diz,
omuz, parmak ve kalça gibi eklemlerde gerçekleşebilir. - Burkulma olayında, eklemi oluşturan kemikler normal konumlarını
kaybetmez. Eklem bölgesinde yer alan tendon, ligament veya bağ doku
liflerinin aşırı zorlanması veya yırtılması burkulmaya neden olur. İlgili bölgede
ağrı ve şişme gözlenir. El ve ayak bilekleri burkulmanın en fazla görüldüğü
bölgelerdir. - Menisküs, diz eklemlerinde bulunan kıkırdak disklerinin zedelenmesi veya
yırtılması durumudur. Herkeste görülebilen bu rahatsızlığın sporcularda
görülme oranı daha yüksektir. Yürüme ve merdiven çıkma gibi etkinliklerde
dizlerde oluşan şiddetli ağrılar bu rahatsızlığın en önemli belirtileridir. - Artrit, eklem bölgesinin iltihaplanması, şişmesi ve ağrı duyulmasıyla ortaya
çıkar. Eklem yüzeylerindeki kıkırdak dokunun yumuşaması ve pürüzlü hale
gelmesi sonucu ortaya çıkan bu durum hareket halinde eklemlerde ağrıya
neden olur. Artrit özellikle yaşlı bireylerin diz, kalça ve parmak eklemlerinde
görülür. - Kırık, bir darbe sonucu kemik dokuyu oluşturan hücrelerin birbirinden
ayrılması, durumudur. Osteoporoz ve kemik kanseri gibi hastalıklar
kemiklerin kırılmasını kolaylaştırır. Kırık bölgesinde şişme ve şiddetli ağrı gibi
durumlar gözlenir. Kemik kırıkları, kemik zarı (periost) tarafından onarılır.
C. KASLAR
� Destek ve hareket sisteminin ikinci elemanı kaslardır. Kaslar hareketin yanında
iç organların korunması ve vücut duruşunun sağlanması gibi olaylarda da gö-
rev yapar. Kaslar, aktin ve miyozin olarak adlandırılan iki farklı protein içerir.
Bu proteinlere miyofibril adı verilir.
� Kas hücrelerinin zarına sarkolemma, plazmasına sarkoplazma denir. Bu hücre-
lerde bulunan endoplazmik retikulum ise sarkoplazmik retikulum olarak adlan-
dırılır.Sarkoplazmik retikulumda, kas kasılmasında görev yapan kalsiyum mi-
nerali depolanır.