Örnek Sorular
Palme Yayınevi
25.Ünite / BİTKİLERDE EŞEYLİ ÜREME
- Tam çiçeğe ait olan,
I. erkek organ,
II. taç yaprak,
III. dişi organ,
IV. çanak yaprak
yapılarının içten dışa doğru sıralanışı aşağı-
dakilerden hangisinde verilmiştir?
A) II - IV - I - III B) II - IV - III - I
C) III - IV - I - II D) III - I - II - IV
E) III - II - IV - I - Aşağıda çift eşeyli bir çiçeğe ait bazı kısımlar
verilmiştir.
Y
Z
X
Bu yapılarla ilgili,
I. Polen oluşumu X bölgesinde gerçekleşir.
II. Tohum taslağı Z bölgesinde bulunur.
III. Polenler dişi organa ait Y bölgesine tutu-
nur.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
- Tam bir çiçeğe ait olan aşağıdaki yapıların
hangisinde mayoz bölünme gerçekleşebi-
lir?
A) Ovaryum B) Sapçık
C) Taç yaprak D) Tepecik
E) Çanak yaprak
I. BİTKİLERDE EŞEYLİ ÜREME
� Tohumlu bitkilerin üreme organı çiçektir. Tozlaşma, döllenme, tohum ve meyve
oluşumu çiçekte meydana gelir.
A. ÇİÇEĞİN YAPISI VE KISIMLARI:
� Bir çiçekte dıştan içe doğru; çanak yaprak, taç yaprak, erkek organ ve dişi
organ yapıları bulunur.
� Çanak yaprak: Çiçeğin en dışında bulunur. Genellikle yeşil renkli olup çiçeğin
iç kısmındaki organları korur.
� Taç yaprak: Çiçekteki parlak ve cezbedici renkli yapraklardır. Böcek ve diğer
tozlaştırıcıların ilgisini çekerek tozlaşmaya yardım ederler.
� Erkek organ: Sapçık (filament) ve başçık (anter) olarak adlandırılan iki kısım-
dan oluşur. Başçıkların her biri sapçıkla çiçek tablasına bağlanmıştır. Başçık,
polenlerin oluştuğu kısımdır.
� Dişi organ: Çiçeğin orta kısmında bulunur. Tepecik (stigma), dişicik borusu
(stilus) ve yumurtalık (ovaryum) olmak üzere üç kısımdan oluşur.
- Yumurtalık, dişi organın alt kısmında bulunan genişlemiş yapıdır. İçinde
tohuma dönüşecek olan tohum taslakları bulunur.
• Dişicik borusu, yumurtalığın tepeciğe kadar uzanan boyun kısmıdır. Polen
tüpü burada gelişir.
• Tepecik, dişicik borusunun üstünde bulunur. Polenlerin tutunarak çimlen-
diği nemli ve yapışkan kısımdır.
Erkek
organ
Başçık
Sapçık
Tepecik
Dişicik
borusu
Yumurtalık
Dişi
organ
Çanak yaprak
Taç yaprak
Çiçek tablası
Tam çiçeğin yapısı
� Bir çiçek çanak yaprak, taç yaprak, erkek organ ve dişi organ yapılarının ta-
mamına sahipse tam çiçek (erselik) olarak adlandırılır. Kiraz, elma, şeftali ve
bezelye gibi bitkiler tam çiçeğe sahiptir.
� Bir çiçek, bu dört temel kısımdan bir ya da daha fazlasını içermiyorsa eksik
çiçek olarak adlandırılır. Söğüt, kavak, ceviz ve fındık gibi bitkiler eksik çiçeğe
sahiptir.
� Bir eksik çiçek, sadece erkek organ bulunduruyorsa erkek çiçek, dişi organ
bulunduruyorsa dişi çiçek adını alır.