Örnek Sorular
Palme Yayınevi
25.Ünite / BİTKİLERDE EŞEYLİ ÜREME
- Bir bitkinin dişi organında aşağıdaki hücre-
lerden hangisi bulunmaz?
A) Sinerjit hücreler
B) Polar çekirdekler
C) Mikrospor hücresi
D) Antipot hücreler
E) Yumurta hücresi - Bir bitki türünün,
I. çapraz tozlaşma,
II. vejetatif,
III. kendi kendine tozlaşma
yöntemleri ile çoğaltılması sonucu oluşan
genetik varyasyonun azdan çoğa doğru sı-
ralanması aşağıdakilerden hangisinde doğ-
ru olarak verilmiştir?
A) I - II - III B) I - III - II C) II - I - III
D) II - III - I E) III - I - II - Kendi kendine tozlaşma yapan bir bitki türü
ile ilgili,
I. İki evcikli bir bitki olabilir.
II. Aynı bitkiye ait gametlerin döllenmesi ile
gerçekleşir.
III. Oluşan yavruların hastalıklı gelişmeye
neden olabilecek zararlı genleri taşıma
ihtimalleri yüksektir.
ifadelerinden hangileri doğru değildir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
10 B 11 D
- Tozlaşma
� Çiçekli bitkilerde erkek organın başçık kısmında olgunlaşan polenlerin rüzgar,
kuş ve böcek gibi taşıyıcılarla dişi organın tepeciğine taşınmasına tozlaşma
denir.
Hasekiküpesi çiçeğinin nektarı ile beslenen sinekkuşu, bu bitkinin tozlaşmasını sağlar.
� Bitkilerde tozlaşma çapraz ve kendi kendine tozlaşma şeklinde gerçekleşir.
a. Kendi Kendine Tozlaşma: Bir çiçekte bulunan polenin aynı çiçekteki ya da
aynı bitki üzerinde bulunan başka bir çiçekteki dişi organın tepeciğine taşınmasına
denir. Kendi kendine tozlaşmanın olabilmesi için dişi ve erkek gamet üretiminin
aynı zamanda olması gerekir.
Kendi kendine tozlaşmada oluşan genetik varyasyon, çapraz tozlaş-
maya göre daha azdır.
Kendi kendine tozlaşmayla oluşan bitkilerin hastalıklı gelişme ya da
ölümle sonuçlanabilecek pek çok zararlı geni taşıma ihtimalleri yüksektir (in-
sanlarda akraba evliliği sonucu ölü ya da sakat çocukların doğması gibi). Bu
nedenle birçok bitkide kendi kendine tozlaşmayı engelleyen çeşitli mekanizma-
lar bulunur. Kendine uyuşmazlık ile dişi ve erkek gametlerin farklı dönemlerde
oluşturulması bu duruma örnektir.
Kendine Uyumsuzluk : Kendine uyumsuz bir bitkide, bir stigma ve stilüs üzerindeki S allel-
lerinden biri ile eşleşen S allelinin ifade olmasıyla reddedilir. Kendi poleni (A) çimlenemez ya
da (B) bir tohum taslağına ulaşamadan ölebilir. Her iki durumda da, yumurta aynı bitkinin bir
spermi tarafından döllenemez.
Stigma
Stilüs
Tohum
taslağı
(ovül)
Ovaryum
Engellenmiş
polen tanesi
Engellenmiş
X polen tanesi
X
A B