Örnek Sorular
Palme Yayınevi
25.Ünite / BİTKİLERDE EŞEYLİ ÜREME
- Çiçekli bitkilerde döllenmeyle ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Polen tüpü, tohum taslağına mikropilden
girer.
B) Polenin yapısındaki generatif (üretken) çe-
kirdek, polen tüpünde mayoz bölünme ge-
çirir.
C) Çift döllenme görülür.
D) Polen tüpü oluşmadan önce polen iki çe-
kirdek içerir.
E) Polen tüpü, polen iç zarının porlardan dışa-
rı doğru çıkmasıyla oluşur.
(2013 – LYS)
- Kromozom sayısı 2n = 16 olan çiçekli bir
bitkinin;
I. kök ucu meristem hücrelerindeki,
II. yumurta hücresindeki,
III. sperm hücresindeki,
IV. endospermindeki
kromozom sayıları aşağıdakilerin hangisin-
de doğru verilmiştir?
I II III IV
A) 16 8 8 16
B) 16 8 8 32
C) 16 8 8 24
D) 16 16 8 48
E) 8 8 16 16
(2016 – LYS) - Bitkilere ait aşağıdaki yapılardan hangisi
tozlaşmadan önce oluşur?
A) Polen tüpü B) Tüp çekirdeği
C) Çenek D) Sperm çekirdekleri
E) Endosperm - Çiçekli bir bitkinin yaşam döngüsü sırasın-
da döllenme sonrası, zigot ilk olarak aşağı-
daki yapılardan hangisini oluşturur?
A) Tohum B) Meyve C) Polen
D) Embriyo E) Yumurta
(2016 – YGS)
15 C 16 E 17 B
� Sperm çekirdekleri polen tüpünden embriyo kesesine girer. Embriyo kesesine
giren sperm çekirdeklerinden biri yumurta hücresini dölleyerek zigotu oluştu-
rur. Zigot mitozla gelişerek bitki embriyosunu meydana getirir.
� İkinci sperm çekirdeği ise embriyo kesesinin merkezinde yer alan polar çekir-
deklerle birleşerek 3n kromozomlu triploit hücreyi oluşturur. Bu hücre mitoz
bölünmeler ile besi doku olarak adlandırılan endospermi oluşturur.
� İki sperm çekirdeğinin embriyo kesesindeki farklı hücrelerle birleşmesi çift döl-
lenme olarak adlandırılır.
- Döllenme : Sperm
(n)- Yumurta
(n)
- Yumurta
Döllenme Zigot Mitoz
(2n)
Embriyo
(2n)
- Döllenme : Sperm
(n)- Polar çekirdekler
(n + n)
- Polar çekirdekler
Döllenme Triploit hücre Mitoz
(3n)
Besi doku
(Endosperm)
(3n)
Çift döllenme kapalı tohumlu bitkilere özgüdür. Açık tohumlu bitkilerde
tek döllenme olur. Bu bitkilerin embriyoları diploit, endospermleri ise haploittir.
- Tohum Oluşumu
� Çift döllenmeden sonra tohum taslağı tohuma; yumurtalık çeperleri ise tohum
ya da tohumları kuşatan bir meyveye dönüşür.
� Bir tohumda içten dışa doğru embriyo, besi doku (endosperm) ve kabuk ol-
mak üzere üç temel kısım bulunur.
� Embriyo, zigotun mitoz geçirmesiyle oluşur. Yapısında embriyonik kök, emb-
riyonik gövde ve çenek bulunur. Embriyonik kök, bitkinin kök sistemini; embri-
yonik gövde ise bitkinin sürgün sistemini oluşturur. Tohum gelişirken çenekler
endospermden besin emerek şişkinleşir ve çimlenme sırasında besinleri emb-
riyoya aktarır.
Kapalı tohumlu bitkiler çenek sayısına göre tek çenekli (monokotil) ve
çift çenekli (dikotil) olmak üzere ikiye ayrılır.
� Endosperm, embriyoyu çevreler ve çimlenme sırasında fotosentez yapana
kadar besler. Bitki türüne göre nişasta, protein ve yağ gibi besin maddelerini
depolar.
Fasulye ve ayçiçeği gibi bazı tohumlarda endosperm bulunmaz. Bu
bitkilerin tohumlarında çimlenme için gerekli besinler çeneklerden sağlanır.
� Kabuk, tohum taslağının dış çeperlerinin kalınlaşması ile oluşur ve embriyoyu
korur.