Palme Yayınları - YKS Biyoloji Konu Anlatımlı B 2018-2019

Örnek Sorular

Palme Yayınevi

14.Ünite / VÜCUDUN SAVUNULMASI VE BAĞIŞIKLIK

16. Bir bireye belirli bir hastalığa karşı direnç ka-
    zandırmak için iki ayrı zamanda aşı yapılarak
    
    bu hastalıkla ilgili antijen verilmiştir. Aşağıdaki
    
    grafik, bu bireyin kanında bulunan antikor mik-
    tarının, antijenin 1. ve 2. kez uygulanmasına
    
    bağlı olarak değişimini göstermektedir.
    Antikor
    miktar

Gün

100

10

(^0102030405060708090)
Antijenin

1. kez
   uygulanması

Antijenin

2. kez
   uygulanması

1

Bu grafiğe dayanarak aşağıdaki yargılardan

hangisine varılamaz?

A)   Antijenin  2.   kez     uygulanmasında vücunda 

verilen antijen miktarı daha    fazladır.

B)   Vücudun,   uygulanan   antijeni    tanıması    için    

belirli bir sürenin geçmesi gerekir.

C)   Antijenin  1.   kez     uygulanmasından    sonra   

oluşan  antikor miktarı,    belirli bir  süreden    

sonra   azalmaya    başlar.

D)   Antikor    oluşumu,    antijenin   2.   kez     uygulan-

masında,    1.   kez     uygulanmasındakine göre    

daha    kısa    süre    sonra   gerçekleşir.

E)   Antijenin  2.   kez     uygulanmasıyla kazanılan   

direnç, 1.   kez     uygulanmasıyla kazanılan-

dan daha    güçlü   ve  daha    kalıcıdır.

(2002 – ÖSS)

17. Bir insana,
    I. kızamık aşısı yapıldıktan bir süre sonra
    
    kızamık etkeninin verilmesi,
    II. suçiçeği hastalığı geçirmeden suçiçeği
    
    etkeninin verilmesi,
    III. kabakulak hastalığı geçirdikten sonra ka-
    bakulak etkeninin verilmesi
    uygulamalarından hangilerinin sonucunda
    o insanın hastalanması beklenir?
    A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
    D) I ve II E) II ve III
    (2008 – ÖSS Fen-1)
    13 A 14 A 15 C

AKTİF VE PASİF BAĞIŞIKLIK

Kazanılmış  bağışıklık, aktif    bağışıklık ve   pasif   bağışıklık olmak   üzere   ikiye    ayrılır.

Kazanılmış Bağışıklık

• Sonradan kazanılır.

Aktif bağışıklık

Doğal yolla

• Birey antikoru kendi üretir.


• Hastalığı geçirme

Yapay yolla

• Aşı

Doğal yolla

• Plasenta ve anne
  sütü ile

Yapay yolla

• Serum

Pasif bağışıklık

• Birey antikoru hazır alır.

1. Aktif bağışıklık: Vücudun kendi ürettiği antikorlar ile bağışıklık kazanmasıdır.
   
   Aktif bağışıklık, hastalığı geçirme ve aşılama ile kazanılabilir.

a. Hastalığı Geçirme:

� Su çiçeği, kızamık ve kabakulak gibi hastalıkları genellikle bir kez geçiririz. Bu-
nun nedeni bu hastalıklar sırasında bazı lenfositler bellek hücrelere dönüşür.

Bu hücreler antijenle ikinci kez karşılaşıldığında hızlı bir biçimde antikor ürete-
rek hastalığa tekrar yakalanmamızı engeller.

b. Aşı :

� Sağlıklı bireylere uygulanır. Koruyucu bir yöntemdir. Uygulandığı bireyde yapay

yolla aktif bağışıklık sağlar.

� Aşağıda bu uygulamanın basamakları verilmiştir:

• Sağlıklı insana aşı yapılarak zayıflatılmış hastalık etkeni (antijen) enjekte
  edilir.


• Vücuttaki lenfositlerden bir kısmı verilen antijeni tanıyan ve yok eden antikorlar
  üretir.


• Lenfositlerin bir kısmı hastalık etkenini tanıyarak hızla antikor üretecek olan hafıza
  hücrelerine dönüşür.


• Aşılanan kişi daha sonra aynı hastalık etkeni ile karşılaştığında vücudu hızla
  
  antikor üretir ve hastalık etkenini etkisiz hale getirir.

2. Pasif bağışıklık: Antikorların bir bireyden diğerine aktarılması sonucu sağla-
   nır. Pasif bağışıklık, doğal (anne sütü ve plasenta ile) ya da yapay (serum) yolla
   
   kazanılabilir.