Palme Yayınları - YKS Biyoloji Konu Anlatımlı A 2018-2019

Örnek Sorular

Palme Yayınevi

3.Bölüm / Komünite Ekolojisi

48. Aynı ortamda yaşayan iki farklı türün,
    I. ekolojik nişlerinin aynı olması,
    II. birinin, diğerinin besini olması,
    III. üreme dönemlerinin aynı olması,
    IV. habitatlarının farklı olması
    koşullarından hangileri, bu türler arasında
    
    rekabete yol açar?
    A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
    D) I ve IV E) III ve IV
    (2012 – LYS)


49. Paramecium (terliksi hayvan) türlerinden olan
    
    P. aurelia ve P. caudatum türlerinin tek başına
    ve karışık kültürlerindeki birey sayıları aşağıda-
    ki grafiklerde gösterilmiştir.

90 90

90

30

P. aurelia

P. caudatum

P. aurelia

P. cau-datum

60

30

10 Günler 10 Günler

Kültürde tek başına

Birey sayısı Birey sayısı

00

Karışık kültürde

Bu  grafiklere  göre,

I.   Her    iki  tür     de  aynı    besini kullanabilmekte-

dir.

II.  Her    iki türün   üreme   hızı    aynıdır.

III.     Aynı   ortamda iki  tür     arasında   rekabet iliş-

kisi    vardır.

ifadelerinden   hangileri   doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

(2013   –   LYS)

50. Farklı türlere ait bireyler,
    I. yaşama alanı,
    II. eş seçilimi,
    III. beslenme
    faktörlerinden hangileri için rekabet eder-
    ler?
    A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III
    D) II ve III E) I, II ve III

45 B 46 C 47 C

B. Komünitelerde Rekabet ve Av-Avcı İlişkisi

� Bir komüniteyi oluşturan farklı popülasyonlar arasında rekabet ve av-avcı ilişki-
si görülebilir.

1. Rekabet:

� Aynı komüniteyi paylaşan canlılar arasında sınırlı kaynakları kullanma bakımın-
dan bir mücadele ortaya çıkar. Bu duruma rekabet denir. Rekabet aynı türe ait

bireyler arasında olabileceği gibi farklı türe ait bireyler arasında da olabilir.

� Aynı türe ait bireyler arasındaki rekabete tür içi rekabet denir. Serengeti böl-
gesindeki aslanlar arasındaki rekabet tür içi rekabete örnek olarak verilebilir.

� Farklı türlerin bireyleri arasındaki rekabete ise türler arası rekabet denir. Se-
rengeti bölgesindeki aslanlar ve sırtlanlar arasındaki rekabet türler arası reka-
bete örnek olarak verilebilir.

� Ekolojik niş bir bireyin bulunduğu ortamda sahip olduğu ve yapmak zorunda
bulunduğu bütün işlevleri ifade eder.
Bir canlının beslenmek, korunmak, saklanmak, üremek ve diğer can-
lılarla ilişki içerisinde olmak gibi yaptığı ve yapması gereken bütün faaliyetler
ekolojik niş içerisinde yer alır.

� Aynı nişe sahip türler arasındaki rekabetin iki olası sonucu vardır. Ya daha az

rekabet gücündeki tür o alanda yok olacaktır ya da türlerden birisi doğal selek-
siyonla farklı bir kaynağı kullanmak üzere farklılaşacaktır.

� Birinci durum: Ekolojik nişleri aynı olan türler arasında ortaya çıkan rekabet
sonucunda rekabet gücü zayıf olan tür o bölgede yok olabilir. Bu görüş ekolog-
lar tarafından rekabette elenme prensibi olarak adlandırılır.

� Aşağıda aynı besinle beslenen P. aurelia ve P. caudatum türlerinin farklı ortam-
larda (A) ve aynı ortamlarda yetiştirilmesi (B) durumunda birey sayısı - zaman

grafikleri verilmiştir.

Birey sayısı Birey sayısı

ABZaman Zaman

P. aurelia

P. caudatum

� A grafiğinde görüldüğü gibi, P. aurelia ve P. caudatum türleri farklı besi ortam-
larında yetiştirildiğinde her iki popülasyonda taşıma kapasitesine ulaşmıştır.

� B grafiğinde görüldüğü gibi P. aurelia ve P. caudatum aynı besi ortamına konul-
duğunda, P. caudatum rekabeti kaybetmiş ve tamamen yok olmuştur.