Palme Yayınları - YKS Biyoloji Konu Anlatımlı A 2018-2019

Örnek Sorular

Palme Yayınevi

3.Ünite / EKOLOJİ

51. Aynı ortama konulan iki farklı paramesyum
    
    türünün birey sayılarındaki değişim aşağıdaki
    
    grafikte gösterilmiştir.
    Birey sayısı

Zaman

M

N

Buna göre,
I. M türünün üreme hızı N türünden fazladır.
II. M ve N türlerinin ekolojik nişlerinde bazı

farklılıklar vardır.

III. Bu iki tür aynı ortamda birlikte yaşaya-
maz.

ifadelerinden hangileri doğru değildir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III

52. Bir komünitede bulunan tüm canlılar aşağı-
    daki olaylardan hangisini ortak olarak ger-
    çekleştirirler?
    A) Eşeysiz üreme
    B) Fotosentez
    C) Aktif hareket
    D) Hücre dışı sindirim
    E) Beslenme


53. Rus ekolog Gause, Paramesyum aurelia ve
    
    Paramesyum caudatum ile yaptığı çalışmalar-
    da benzer türlerin, aynı sınırlı kaynaklar için re-
    kabet ettiği zaman bir türün yaşamaya devam
    ederken diğer türün yok olduğu gözlemlemiştir.

Bu durum aşağıdaki terimlerden hangisi ile
ifade edilir?
A) Kaynak paylaşımı
B) Rekabette elenme prensibi
C) Ekolojik niş
D) Ekoton
E) Karakter kayması

48 A 49 C 50 C

� İkinci    durum: Ekolojik nişleri aynı olan türler arasında ortaya çıkan rekabet

sonucunda türlerden birisi doğal seleksiyona uğrayarak farklı bir kaynağı kul-

lanmak üzere değişime uğrayabilir. Kaynak paylaşımı ve karakter kayması bu

durumu sağlamaya yönelik olarak geliştirilen iki adaptasyondur.

�    Aşağıda    aynı     besinle    beslenen    P.   caudatum   ve   P.  bursaria   türlerinin  farklı  or-

tamlarda    (A)  ve  aynı    ortamda    yetiştirilmesi  (B)  durumunda  birey   sayısı  -    zaman  

grafikleri  verilmiştir.

P. caudatum

P. bursaria

Birey sayısı Birey sayısı

ABZaman Zaman

�    Farklı ortamlara   konulan paramesyum  popülasyonları  taşıma  kapasitelerine  

ulaşmıştır. (A)

�    P. caudatum    ve   P.  bursaria   türleri karışık olarak  aynı     ortamda    yetiştirildiğinde,  

her  iki     türünde    yaşamaya    devam   ettiği  ve   aralarında belirli bir  dengenin   kurul-

duğu    görülmüştür (B).     İki     tür     aynı    besin  kaynağı üzerinden   rekabet etmelerine  

karşı,  P.   bursaria   kültür  ortamının   alt  kısmını    işgal    etmiş  ve   kültür ortamının   üst 

kısmını işgal    eden   P.   caudatum   ile  rekabet    etmeden oradaki besinlerle  besle-

nerek   yaşamın sürdürmüştür.   Böylece iki  tür,    aynı    kaynaktan  faydalansalar   bile    

yeterli derece  farklı  habitatları yurt     edinmeleri sonucunda   aynı     ortamda    birlikte    

yaşayabilmişlerdir.

�    Komünite   içerisinde  benzer  türlerin    bir  arada  yaşamasını  mümkün  kılan    bu  niş    

farklılaşması,  kaynak  paylaşımı   olarak  adlandırılır.

�    Ekolojik   niş  asıl    niş     ve  gerçekleştirilen   niş  olmak  üzere   ikiye    ayrılır.   Asıl     niş,   bir

türün   rekabet veya    başka   biyotik faktörlerin olumsuz etkileri    tarafından  sınır-

lanmadan    sahip   olduğu  en   geniş  yaşama  alanında    gerçekleştirdiği    nişi     olarak 

tanımlanır. Gerçekleştirilen    niş  ise     bir     türün  rekabet ve   avlanma    gibi     biyotik    

etkileşimlerin  varlığı durumunda   gerçekleştirdiği    niş olarak  tanımlanır. 

� Nişleri örtüşen, ancak birbirinden biraz farklı habiatlarda yaşayabilecek kadar

farklı olan iki midye türü arasındaki rekabet, kaynak paylaşımına güzel bir ör-

nektir.

� Balanus balanoides ve Chthamalus stellatus, İskoçya kıyılarında gelgitlere ma-

ruz kalarak kayalar üzerinde yaşayan iki kazmidyesi türüdür. Bu iki türün yüzen

larvaları, kayalar üzerindeki geniş alanlara rastgele yerleşirken, erginleri ise ka-

yalar üzerinde tabakalı bir yayılış gösterir. Balanus erginleri, denizin alçaldığı

dönemlerde susuz kalan açık ortama uzun süre katlanamazlar. Bu nedenle ku-

ruluğa dayanamayan Balanus erginleri gelgit zonunun alt kısmında yaşarlar.