Örnek Sorular
Palme Yayınevi
1.Ünite / YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ
- Aşağıdaki moleküllerden hangisi organik
yapılı değildir?
A) Vitaminler
B) Proteinler
C) Mineraller
D) Karbonhidratlar
E) Nükleik asitler - Organik bir molekül,
I. solunum tepkimelerinde enerji verici ola-
rak kullanılabilme,
II. hücrenin yapısına katılabilme,
III. sindirime uğradıktan sonra hücre zarın-
dan geçebilme
özelliklerinden hangileri ile inorganik mole-
küllerden ayırt edilebilir?
A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
- Karbonhidratlar ile ilgili aşağıdaki ifadeler-
den hangisi doğru değildir?
A) İçerdikleri enerji miktarı protein ve yağlar-
dan azdır.
B) Hücre zarının ve hücre çeperinin yapısına
katılırlar.
C) Metabolik olaylar için gerekli olan enerjinin
üretiminde öncelikli olarak kullanılırlar.
D) Yapılarında karbon, hidrojen ve oksijen
atomu bulunduran organik bileşiklerdir.
E) Monomerleri birbirine peptit bağları ile
bağlanır.
19 D 20 A 21 E
II. ORGANİK BİLEŞİKLER
� Canlıların yapısında inorganik maddelerle beraber organik maddeler de bulu-
nur. Karbonhidratlar, yağlar, proteinler, vitaminler, enzimler, hormonlar, nükleik
asitler ve ATP canlıların yapısında bulunan başlıca organik maddelerdir.
� Organik moleküller genel olarak karbon (C), hidrojen (H) ve oksijen (O) atomla-
rından oluşurlar. Bazı organik bileşiklerde azot (N) ve fosfor (P) gibi farklı atom-
larda bulunabilir.
� Doğal organik bileşikler canlı hücrelerde sentezlenir. Hücrelerde enerji hammad-
desi, yapı maddesi ve metabolik düzenleyici gibi farklı amaçlar için kullanılabilirler.
� Organik bileşiklerin yapıtaşları monomerlerdir. Birbirine bağlı çok sayıda benzer
ya da özdeş monomerden meydana gelmiş uzun moleküllere polimer denir.
Monomerler birleşerek polimerleri oluşturur.
Polimer
Monomerler
A. KARBONHİDRATLAR
� Yapılarında karbon (C), hidrojen (H) ve oksijen (O) atomlarını bulunduran orga-
nik bileşiklerdir. Genel formülleri (CH 2 O)n ile gösterilir. Karbonhidratlar hücre-
lerde iki farklı amaç için kullanılır.
� Canlılar metabolik olayları için gerekli enerjiyi öncelikli olarak karbonhidratları
kullanarak sağlarlar. İçerdiği enerji miktarı yağlar ve proteinlerden az olması-
na rağmen, solunum olayı ile parçalanması daha kolay olduğundan hücrelerin
enerji üretimindeki ilk tercihi karbonhidratlar olur.
� Enerji vermelerinin dışında hücrelerde yapı maddesi olarak da kullanılırlar. Ör-
neğin deoksiriboz DNA'nın, riboz ise RNA ve ATP moleküllerinin yapısına katı-
lır. Kitin böceklerin kabuklarını, selüloz ise bitkilerin hücre duvarlarını oluşturur.
Glikoz ise protein ve yağlarla birleşip glikoprotein ve glikolipit olarak hücre za-
rının yapısına katılır.
� Karbonhidratlar monosakkarit, disakkarit ve polisakkarit olmak üzere üç farklı
grupta incelenirler.
- Monosakkaritler
� Basit şekerler olarak da adlandırılan monosakkaritler, karbonhidratların mo-
nomerleridir. Karbon sayıları üç ile sekiz arasında değişir. Hücrelerde en fazla
bulunanları beş karbonlu (pentoz) ve altı karbonlu (heksoz) olanlarıdır.
Monosakkaritler monomer yapıda oldukları için glikozit bağı içermez-
ler. Bu nedenle sindirime uğramadan hücre zarından geçebilirler.
� Pentozlara örnek olarak riboz ve deoksiriboz verilebilir. Pentozlar yapı madde-
si olarak kullanılır. Riboz RNA ve ATP'nin, deoksiriboz DNA'nın yapısına katılır.
Bu moleküller hücrede enerji verici olarak kullanılmazlar.