Örnek Sorular
Palme Yayınevi
7.Ünite / KALITIM
- Sağlıklı bir insana ait homolog kromozom
çiftleri ile ilgili,
I. Biri anneden diğeri babadan gelir.
II. Karşılıklı bölgelerinde aynı karaktere ait
genleri bulundururlar.
III. Şekil ve büyüklük bakımından benzerlik
gösterirler.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III - Kalıtımla ilgili aşağıdaki kavramlardan han-
gisi doğru değildir?
A) Bir canlının sahip olduğu genlerin tamamı-
na genotip denir.
B) Homolog kromozom çiftleri diploit hücre-
lerde bulunur.
C) Heterozigot durumda etkisini fenotipte
gösteren gene resesif gen denir.
D) Fenotipin ortaya çıkmasında genler ve çev-
resel faktörlerin etkisi olabilir.
E) Belirli bir proteinin sentezinden sorumlu
olan DNA parçasına gen denir. - Bezelyelerde çiçek renginin oluşumundan so-
rumlu bir genin iki farklı aleli mevcuttur.
Bu aleller ile ilgili olarak,
I. Aynı homolog kromozomlar üzerinde bu-
lunurlar.
II. DNA'daki baz dizilimleri aynıdır.
III. Aynı lokuslarda bulunurlar.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
(2011 – LYS)
� Özelliklerin bir kuşaktan bir sonraki kuşağa aktarımına kalıtım, bunu inceleyen
biyoloji alt dalına ise genetik adı verilir.
� Kalıtım mekanizmalarını açıklayan ilk bilimsel çalışmalar Gregor Mendel tarafın-
dan 1860'lı yıllarda gerçekleştirilmiştir.
A. GENETİK İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
� Karakter: Bireyler arasında çeşitlilik gösteren, bir nesilden diğer nesile aktarı-
labilen özelliklere denir. Bezelyelerdeki çiçek rengi ve tohum şekli örnek olarak
verilebilir.
� Gen: DNA molekülü üzerinde yer alan ve belirli bir proteinin sentezi için şifre
veren bölüme gen denir. Bezelyelerde bulunan bir gen çiçeklerin mor renkli
olmasını, diğer bir gen ise tohum şeklinin düz olmasını sağlar.
� Alel gen: Bir karakterin kalıtımından sorumlu gen çeşitlerinden her birine alel
gen denir.
� Alel genler homolog kromozomların lokus adı verilen karşılıklı bölgelerinde bu-
lunur. Homolog kromozomların biri anneden biri babadan geldiği için alel gen-
lerinde biri anneden diğeri babadan gelir. Bezelyelerde çiçek rengi için mor ve
beyaz olmak üzere iki alel gen vardır.
Alel gen sayısı ikiden fazla olabilir. Fakat canlılarda genel olarak bun-
lardan en fazla ikisi bulunur.
Homolog kromozomlar üzerinde bulunan alel genler
Beyaz çiçek için alel
Mor çiçekler için alel
Çiçek rengi geni için lokus
Homolog
kromozom
çifti
� Homozigot: Bir karakter için aynı alel genleri taşıyan bireylere denir (MM ya
da mm).
� Heterozigot: Bir karakter için farklı alel genleri taşıyan bireylere denir (Mm).
� Dominant gen: Baskın özellikteki gendir. Büyük harfle simgelenir. Homozi-
got ya da heterozigot durumda etkisini fenotipte gösterir.
� Resesif gen: Çekinik özellikteki gendir. Küçük harfle simgelenir. Sadece ho-
mozigot durumda etkisini fenotipte gösterir.
� Genotip: Bir canlının sahip olduğu genlerin tamamına genotip denir.
� Fenotip: Genotip ve çevresel faktörlerin etkisiyle ortaya çıkan dış görünüşe
fenotip denir.