Palme Yayınları - YKS Biyoloji Konu Anlatımlı A 2018-2019

Örnek Sorular

Palme Yayınevi

1.Bölüm / Mendel Genetiği ve Uzantıları

4. Bezelyelerde düz tohum geni (D) ile sarı tohum
   
   geni (S) baskın; buruşuk tohum geni (d) ile yeşil
   
   tohum geni (s) ise çekiniktir.
   Buna göre düz ve sarı tohumlu bir bezel-
   yenin genotipi aşağıdakilerden hangisi ola-
   maz?
   A) DDSs B) DDss C) DdSS
   D) DdSs E) DDSS


5. KKLlMmnnRr genotipindeki hücrenin
   KLmnR genotipinde bir gamet oluşturma
   ihtimali kaçtır? (Genler bağımsız)
   A) 1/2 B) 1/4 C) 1/8
   D) 1/16 E) 1/32


6. Aynı anda atılan iki zarın da üç gelme olası-
   lığı kaçtır?
   A) 1/4 B) 1/9 C) 1/18
   D) 1/36 E) 1/64

7.

A a

b

RR

B

Yukarıda verilen hücre ile ilgili,

I.   Diploit    yapıdadır.

II.  A  ve  R   bağımsız    genlerdir.

III.     Yapısında  iki kromozom    bulunur.

IV.  Homozigot  karakter    içermez.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

1 E 2 C 3 E

Bezelyelerde    mor     çiçek   geni    baskın

(M),     beyaz  çiçek   aleli    ise     çekiniktir 

(m).    Buna    göre    mor     çiçekli ve  beyaz

çiçekli bireylerin  olası   genotiplerini

yazınız.

ÖRNEK

Mor  çiçekli    bezelyenin  genotipi    MM  

ya   da  Mm  olabilir.  Beyaz   çiçekli be-

zelyenin    genotipi    ise mm'dir.

ÇÖZÜM

� Bağımsız genler: Farklı karakterlere ait genlerin farklı kromozomlar üzerinde

bulunmasıdır.

� Bağlı genler: Farklı karakterlere ait genlerin aynı kromozom üzerinde bulun-
masıdır.

B. OLASILIK İLKELERİ VE UYGULAMALARI

� Olasılık her zaman gerçekleşmeyen; ancak gerçekleşmesi beklenen olaylardır.
Bu tür olaylara şansa bağlı olaylar da denir.

� Genleri bilinen bir canlının oluşturabileceği gamet çeşitleri olasılık hesaplarıyla

bulunur. Genetikte en çok yararlanılan olasılık ilkeleri şunlardır:
• Şansa bağlı bir olayın bir defa denenmesinden elde edilen sonuçlar aynı

olayın daha sonraki deneme sonuçlarını etkilemez. Çünkü bağımsız olayla-
rın sonuçları da bağımsızdır.

� Örneğin hamile bir kadının kız ya da erkek çocuk doğurma ihtimali 1/2'dir. İlk
iki çocuğu erkek olan bir annenin, üçüncü çocuğunun erkek olma ihtimali yine

1/2'dir
• Şansa bağlı iki bağımsız olayın aynı anda birlikte olma olasılığı, bunların ayrı

ayrı olma olasılıklarının çarpımına eşittir.

� Örneğin havaya atılan metal bir paranın yazı ya da tura gelme ihtimali 1/2'dir.

Aynı anda havaya atılan iki metal paranın ikisininde yazı gelme ihtimali

1/2.1/2 = 1/4'tür.

C. BAĞIMSIZ GENLERDE GAMET ÇEŞİDİNİN BULUNMASI

� Eşeyli üremede gametler genel olarak mayoz bölünme ile oluşur. Mayoz bö-
lünmede homolog kromozomlar ayrılırken alel genler de birbirinden ayrılır. Bu

nedenle oluşan gametlerde her karaktere ait sadece bir gen bulunur.

� Genlerin bağımsız olması durumunda bir hücrenin oluşturabileceği gamet çe-
şidi 2 n formülü ile hesaplanır (n = heterozigot kromozom sayısı).

Yanda    genotipi    verilen     bireylerin

oluşturabileceği    gamet   çeşidi  sayı-

larını  bulunuz.

•    AA

•    AaBb

•    aaBbCC

•    AabbCcDd

ÖRNEK

•    AA &    2°  =   1   çeşit   gamet  oluşturur.  

(A  gameti)

•    AaBb   &   22  =    4   çeşit   gamet  oluştu-

rur  (AB, Ab, aB, ab         gametle-

ri)

•    aaBbCC &   21 =     2   çeşit  gamet   

oluşturur   (aBC,abC        gametleri)

•    AabbCcDd   &   23  =    8   çeşit  gamet   

oluşturur.

ÇÖZÜM