Örnek Sorular
Palme Yayınevi
7.Ünite / KALITIM
- Aynı türe ait olan,
I. NnrrTt
II. NnRrTt
III. NNRrtt
genotipindeki bireylerin oluşturabileceği
gamet çeşidinin çoktan aza doğru sıralanışı
aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) I - II - III B) I - III - II
C) II - I - III D) II - III - I
E) III - I - II
- HhKkMMnnXRXr genotipindeki bir bireyin,
hKMnXR genotipinde gamet meydana ge-
tirme oranı nedir? (H, K, M, n genleri ayrı kro-
mozom üzerindedir.)
A) 1/4 B) 1/8 C) 3/10
D) 3/16 E) 1/32
(1998 – ÖYS)
- Genotipi KkNNttHhXAXa olan memeli bir
hayvanın yumurtası, aşağıda genotipi ve-
rilen spermlerden hangisi ile döllenirse,
fenotipi K, N, T, h, Xa olan erkek bir yavru
meydana gelir?
A) K, N, T, h, XA B) k, N, t, h, Y
C) K, n, T, h, XA D) K, N, t, h, Y
E) k, N, T, h, Y
(1996 – ÖSS)
4 B 5 C 6 D 7 A
NnRrggHhTt genotipindeki bir bire-
yin tüm genleri çekinik olan bir ga-
met oluşturma ihtimali kaçtır? (Gen-
ler bağımsız).
ÖRNEK
İlgili bireyin genotipindeki heterozi-
got kromozom sayısı dörttür (n = 4).
Buna göre bu birey; 24 = 16 çeşit ga-
met oluşturur. Bu nedenle bu bireyin
tüm genleri çekinik olan bir gamet
(nrght) oluşturma ihtimali 1/16'dır.
ÇÖZÜM
D. MENDEL GENETİĞİ
� Mendel bezelye bitkileri ile yaptığı çaprazlamalarla günümüzde "Mendel İlkele-
ri" olarak adlandırılan bir dizi sonuca ulaşmıştır.
� Bezelyelerin kolay yetişmesi, hızlı üremesi, karakterlerinin kolay izlenmesi ve
üreme sistemlerinin kolayca kontrol edilebilmesi gibi etkenler Mendel'in çalış-
malarında bu bitkiyi tercih etmesine neden olmuştur.
� Mendel çalışmalarında bezelyelere ait yedi ayrı karakteri takip etmiştir.
Karakter
Baskın
özellik
Çekinlik
özellik
Çiçek
rengi
Tohum
rengi
Tohum
şekli
Meyve
şekli
Meyve
rengi
Gövde
uzunluğu
Çiçek
durumu
MorSarı Düz Yassı Yeşil Uzun
BeyazYeşil BuruşukKıvrıkSarı Kısa
Aksiyal
Terminal
Mendel'in bezelyelerle yaptığı çalışmalarda izlediği yedi karakter.
Mendel genetiği bağımsız genler için geçerlidir. Bağlı genlerle yapılan
çaprazlamalarda Mendel'in bulduğu sonuçlara ulaşılamaz.
� Mendel genetiğine ait çaprazlamalarda P, anne ve babayı (parental); G, gamet-
leri; F 1 (filial) ilk çaprazlama sonucu oluşan bireyleri; F 2 ise ikinci çaprazlama
sonucu oluşan bireyleri gösterir.
� Mendel'in bezelyeler üzerinde yaptığı çaprazlamalar iki grupta incelenir.
Monohibrit Çaprazlama:
� Bir karakter bakımından heterozigot bireylere monohibrit, monohibrit bireyle-
rin kendi aralarında çaprazlanmasına ise monohibrit çaprazlama denir.
� Homozigot mor çiçek rengine sahip bezelye (MM) ile homozigot beyaz çiçek
rengine sahip bezelyelerin (mm) çaprazlanması sonucu oluşan heterozigot mor
(Mm) bezelyelerin çaprazlanması monohibrit çaprazlamaya örnek olarak verilir.
� Aşağıda Mendel'in yaptığı monohibrit çaprazlamanın sonuçları Punnet karesi
kullanılarak gösterilmiştir.