Palme Yayınları - YKS Biyoloji Konu Anlatımlı A 2018-2019

Örnek Sorular

Palme Yayınevi

7.Ünite / KALITIM

31. Dört alel ile kontrol edilen bir karakterin alelleri
    
    arasındaki baskınlık durumu B 1 > B 2 > B 3 > B 4
    şeklindedir.

Buna göre B 2 fenotipinde olan bir bireyin
homozigot genotipte olma ihtimali kaçtır?
A) 1/2 B) 1/3 C) 1/4
D) 1/5 E) 1/6

32. Tavşanlarda kürk rengi, bir genin dört farklı ale-
    li (R 1 , R 2 , R 3 , R 4 ) tarafından kalıtılır. Bunlardan
    
    R 1 : Renkli, R 2 : Şinşilla, R 3 : Himalaya ve R 4 :
    
    Albino özelliklerinden sorumludur. Bu aleller
    
    arasındaki baskınlık sıralaması R 1 >R 2 >R 3 >R 4
    şeklindedir.

Buna göre aşağıdaki çaprazlamaların han-
gisinden normal olarak renkli, şinşilla ve
himalaya fenotipine sahip yavruların her
üçünün de doğması beklenebilir?
A) R 1 R 1 x R 4 R 4
B) R 1 R 2 x R 3 R 4
C) R 1 R 4 x R 2 R 3
D) R 1 R 4 x R 1 R 4
E) R 2 R 3 x R 2 R 3

(2015 – LYS)

33. Üç alel ile kontrol edilen bir karakte-
    rin alelleri arasındaki baskınlık durumu
    C 1 > C 2 = C 3 şeklindedir.

Buna göre bu karakter ile ilgili bir popülas-
yonda bulunabilecek fenotip ve genotip çe-
şidi sayısı kaçtır?
Fenotip çeşidi Genotip çeşidi

A) 2 3
B) 3 2
C) 3 6
D) 4 6
E) 4 4

29 C 30 B

�    Tavşanlardaki  kürk     rengi  yabanıl (C 1 )   chinchilla (C 2 ),  himalaya   (C 3 )   ve  albino 

(C 4 )   olmak  üzere   dört     farklı genle   denetlenir. Bu   genler arasındaki  baskınlık   

durumu  C 1 > C 2 > C 3 > C 4   şeklindedir.

(Olası genotipler:

C 1 C 1 , C 1 C 2 , C 1 C 3 , C 1 C 4 )

(Olası genotipler:

C 3 C 3 , C 3 C 4 )

(Olası genotipler: C 4 C 4 )

(Olası genotipler:

C 2 C 2 , C 2 C 3 , C 2 C 4 )

Himalaya tavşanındaki çok alellik

Yabanıl

Himalaya Albino

Chinchilla

Bir popülasyonda    n   =   alel    gen     sayısı  olmak   üzere   çok     alellikte   genotip

çeşidi n.(n+1)/2    formülü ile  bulunur.   Fenotip çeşidi  ise  alel    gen     sayısına   eşittir.    

Ancak   eş  baskınlıkta bu  kural   geçerli değildir.

Alel    sayısı   Genotip    çeşidi  sayısı

2    3

3 6

4    10

5    15

Üç   alel    ile     kontrol    edilen  bir  karak-

terin   baskınlık   durumu  D 1 > D 2 > D 3

şeklindedir.    Buna    göre    bir     popülas-

yonda   D   karakteri   bakımından  olu-

şabilecek   fenotip ve   genotip    çeşidi  

sayısı  kaçtır?

ÖRNEK

n   =   3   olduğuna    göre    bu  popülasyon-

da 3.4/2 = 6     çeşit  genotip oluşur. 

D 1 D 1 ,D 1 D 2    ve  D 1 D 3 genotipindeki

bireyler    D 1 ;   D 2 D 2     ve  D 2 D 3     genotipin-

deki    bireyle D 2 ;    D 3 D 3    genotipindeki

bireyler    ise  D 3    fenotipinde olacağın-

dan  oluşacak   toplam  fenotip çeşidi  

sayısı  3 'tür.

ÇÖZÜM

Eksik   baskınlık   ve  pleiotropi  Fen Lisesi  Müfredatına aittir.

1. Eksik Baskınlık:
   � Alellerden biri diğerinin üzerinde tam baskınlık kuramadığı zaman hetero-
   zigot bireylerde her iki alelin özelliğinden farklı bir özellik ortaya çıkar. Yani
   
   heterozigot bireyler her iki homozigot atasının arasında bir fenotip gösterir.
   
   Buna eksik baskınlık denir.
   � Akşam sefası ve aslanağzı gibi bitkiler ile sığır, at ve endülüs tavuğu gibi
   
   hayvanlarda eksik baskınlık görülür.
   � Aslanağzı bitkilerinde kırmızı çiçek aleli (ΙK) ile beyaz çiçek aleli (ΙB) eksik
   
   baskındır.

Uyarı Uyarı Uyarı Uyarı Uyarı Uyarı Uyarı