Örnek Sorular
Palme Yayınevi
8.Ünite / SİNİR SİSTEMİ
- Sinir sistemi ile ilgili,
I. Nöron adı verilen hücrelerden oluşur.
II. Reseptör hücreler ile efektör organlar ara-
sındaki iletişimi sağlar.
III. Farklı sistemler arasındaki koordinasyonu
sağlayarak homeostasinin devamına katkı
sağlar.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III - Sinir sisteminin hücreleri olan nöronlar ile
ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğru
değildir?
A) Akson $
Gövdede aldığı uyarıyı
diğer bir nörona ya da
efektör organa taşır.
B) Miyelinkılıf $
Uyartının daha hızlı
bir biçimde iletilmesini
sağlar.
C) Dendrit $
Diğer nörondan aldığı
uyartıyı hücre gövdesi-
ne iletir.
D) Gövde $
Yapısında ribozom dı-
şında organel bulun-
maz.
E) Aksonucu $
Sinapslardaki iletimi
sağlayan nörotrans-
mitter maddeleri de-
polar.
- Bir nörona ait olan,
I. akson ucu,
II. hücre gövdesi,
III. dendrit ucu
yapılarından hangilerinde nörotransmitter
madde salgılayan sinaptik kesecikler bulu-
nur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
1 A 2 C 3 B
A. SİNİR HÜCRESİNİN YAPISI VE ÇEŞİTLERİ
� İnsanda sinir sisteminin işlevsel birimini nöron adı verilen sinir hücreleri oluş-
turur. Sinir hücresinin zarına nörolemma, sitoplazmasına nöroplazma denir.
Bir nöron, hücre gövdesi ve hücre gövdesinden çıkan akson ve dendrit denilen
uzantılardan oluşur.
� Hücre gövdesi, mitokondri, ribozom, endoplazmik retikulum gibi hücre orga-
nellerinin ve çekirdeğin bulunduğu kısımdır. İyi gelişmiş ve belirgin bir çekirdek-
çik içerir. Granüllü endoplazmik retikulumun bulunduğu bölgeler Nissl cisim-
cikleri olarak adlandırılır. Hücre gövdesinde ayrıca hücre iskeletinin elemanı
olan nörofibriller bulunur.
� Dendrit, hücre gövdesinden çıkan çok sayıda kısa ve dallanmış uzantılardır.
Diğer nöronlardan ya da duyu hücrelerinden aldıkları uyartıları elektrik sinyalleri
halinde hücre gövdesine iletir.
� Aksonlar, hücre gövdesinden gelen uyartıları diğer bir sinir hücresine ya da
efektör organa iletir. Genellikle dendritten daha uzun olan aksonların sonlandığı
ve dallanarak genişlediği bölgeye akson ucu denir. Aksonun dallanmış olan
her bir ucu uyartıyı ''sinaps'' adı verilen bağlantı bölgesinde diğer hücreye ak-
tarır. Uyartılar, akson ucundan sinaps boşluğuna salgılanan kimyasal maddeler
ile (nörotransmitter) diğer bir sinir hücresine ya da efektör organa iletilmiş olur.
Dendiritler
Hücregövdesi
Çekirdek
Akson
tepeciği
Akson
Uyarı
Uyarı
yönü
Uyarıyı ileten
nöron
Uyarıyı alan nöron
Akson ucu
Sinaps
Nörotransmitter
İnsan sinir sisteminde nöronun yapısı ve organizasyonu gösterilmiştir.
Bir sinir hücresinde uyartının iletim yönü dendritten aksona doğrudur.
� Bazı sinir hücrelerinin aksonları miyelin kılıf adı verilen bir kılıf ile kaplanmıştır.
Miyelin kılıf aksonun elektriksel olarak izolasyonunu sağlayan yağlı bir yapıya
sahiptir. Bu yapı bakır elektrik tellerinin etrafını saran izolasyon tabakasına ben-
zerlik gösterir. Miyelin kılıf akson boyunca uyartı iletimini hızlandırır.