Örnek Sorular
Palme Yayınevi9.Ünite / ENDOKRİN SİSTEM
- Hipofiz bezinde üretilen hormonlar aşağı-
daki bezlerden hangisinin salgı yapmasını
denetleyemez?
A) Paratiroit B) Böbrek üstü
C) Ovaryum D) Tiroit
E) Testis
41.
Hipofiz
beziBöbrek üstü
beziACTHKortizol
: (–) geri bildirim : Uyarım
Hipofiz bezi ile böbrek üstü bezi arasındaki
geri bildirim mekanizmasını gösteren yuka-
rıdaki şemaya göre,
I. Kortizol hipofiz, ACTH böbrek üstü bezin-
den salgılanır.
II. Kandaki ACTH miktarının artması, böbrek
üstü bezinden salgılanan kortizol miktarını
azaltır.
III. Kandaki kortizol miktarının artması, hipo-
fiz bezinden salgılanan ACTH miktarını
artırır.
yorumlarından hangileri yapılamaz?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III- Aşağıdaki hormon çiftlerinden hangisi, kar-
şısında verilen işlevi gerçekleştirmez?
(^) Hormon Çifti İşlev
A) İnsülin - Glu-
kagon
Kandaki glukoz
miktarının düzen-
lenmesi
B) Kalsitonin -
Parathormon
Kandaki Ca++
miktarının düzen-
lenmesi
C) Prolaktin - Ok-
sitosin
Meme bezlerinde
süt üretilmesi ve
salgılanması
D) Kortizol -
Lüteinleştirici
hormon
Kan basıncının
düzenlenmesi
E) Östrojen - Pro-
gesteron
Menstrüal dön-
günün düzenlen-
mesi
(2010 –LYS)
37 E 38 B 39 C
40 A 41 E 42 D
Melatonin, ışık ve mevsimsel gün uzunluğu ile ilgili işlevleri düzenler. Melatonin
gece salgılanır ve miktarı gece uzunluğuna bağlıdır. Vücudun mevsimsel geçiş-
lerde gün uzunluğuna bağlı olarak biyoretmini (biyolojik saat) düzenler.
HORMON SALGISININ DÜZENLENMESİ
� İki endokrin bezin karşılıklı etkileşimi sonucu bir hormonun kandaki miktarının
ayarlanmasına geri bildirim (feed-back) denir. Bu olay pozitif ve negatif geri
bildirim olmak üzere ikey ayrılır.
Geri bildirim mekanizması genellikle ön hipofiz hormonları ile diğer en-
dokrin bezler arasında görülür.
� Pozitif bildirimle uyarılan endokrin bezin hormon salgısı artar. Negatif bildirim
sonucu uyarılan endokrin bezin ise hormon salgısı azalır.
� Aşağıda hipotalamus ve hipofiz bezi ile tiroit bezi arasındaki negatif geri bildirim
mekanizması özetlenmiştir.
• Tiroksin hormonu kanda belirli bir seviyeye ulaştığında hipotalamus ve hipofiz
bezini etkileyerek TRH ve TSH salgısının azalmasına neden olur (– geri bildirim).
(^) Hipotalamus TRH Hipofiz TSH Tiroit Tiroksin
negatif geri bildirim
� Bebeğini emziren annelerdeki oksitosin salgısı pozitif geri bildirime örnek ola-
rak verilebilir. Hipofizden salgılanan oksitosin hormonu, süt salgısını hızlandırır.
Bebeğin emzirilmesi, meme uçlarındaki duyu nöronlarını uyararak, sinir sistemi
yoluyla hipotalamusa uyarı iletir. Hipotalamus ise hipofiz bezini uyararak daha
fazla oksitosin salgılanmasını sağlar.
Hipotalamus RF Hipofiz Oksitosin Süt bezleri Süt salgısı
pozitif geri bildirim
� Pozitif geri bildirim, hem uyarıyı hem de tepkiyi artırırken, negatif geri bildirim
durumun eski haline geri dönmesine yardımcı olur. Bu nedenle homeostasinin
sağlanmasında görev yapan hormonların salgılanması daha çok negatif geri bil-
dirim mekanizması ile düzenlenir.
Endokrin bezlerin hormon üretmesi ve salgılaması,
• sinir sisteminin endokrin bezleri uyarması,
• kandaki çeşitli madde miktarlarının değişmesi,
• kandaki hormonların endokrin bezleri uyarması
durumlarında gerçekleşir.