Örnek Sorular
Palme Yayınevi
1.Bölüm / Hücre Organelleri ve Çeşitleri
- Prokaryot bir hücrede,
I. ribozom,
II. hücre zarı,
III. mitokondri,
IV. çekirdek zarı
yapılarından hangileri bulunur?
A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
D) II ve IV E) III ve IV - Hücre ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
A) Ökaryotik hücrelerde zarlı organeller bulu-
nur.
B) Hücre büyüdükçe yüzey alanı/hacim oranı
azalır.
C) Hücre canlılığın temel birimidir.
D) Yeni bir hücre ancak başka bir hücrenin
bölünmesiyle oluşur.
E) Farklılaşmış hücreler sürekli bölünür.
(2011 – YGS) - Aşağıdaki organizmalardan hangisinin DNA
molekülü hücrenin sitoplazmasında bulu-
nur?
A) Mantar
B) Öglena
C) Çekirge
D) E.coli bakterisi
E) Kara yosunu
1 B 2 E 3 C
� Hücrelerin incelenmesinde ilk olarak ışık mikroskobu kullanılmıştır. Işık mik-
roskopları objenin gerçek boyutunu yaklaşık 1000 kez büyütebilir. Bu nedenle
ışık mikroskobu ile hücreler gözlenebilmiş; fakat çok küçük yapıda olan orga-
neller tam olarak incelenememiştir.
� Bu nedenle hücrenin keşfi 17. yüzyılda olmasına rağmen, hücre coğrafyası
1950'lere kadar büyük ölçüde haritalanamamıştır. Hücre biyolojisi 1950'li yıl-
larda elektron mikroskobun kullanıma girmesiyle hızla ilerlemiştir.
Yaşam Ölçeği: Bu logaritmik ölçek, moleküllerin, hücrelerin ve çok hücreli organizmaların
göreceli büyüklüklerini göstermektedir.
Atomlar
moleküllerKüçük
Lipid
Protein
T4 fajı(virüs)
Çoğu bakteri
hayvan hücresiÇoğu bitki ve
Kolibri
Kloroplast Kurbağa yumurtası
İnsan
Mavi balina
Kaliforniya sekoyası
0.1 nm 1 nm 10 nm 100 nm 1 μm 10 μm 100 μm1 mm 1 cm 0.1 m1 m 10 m100 m1 km
Elektron mikroskobu
Işık mikroskobu
Çıplak göz
hayvanÇoğu bitki veÇa hücresi
Ku
Çoğu bakterir
Çoğu hücrenin çapı,
1-100 μm arasındadır.
Bu ölçek logaritmiktir. Her birim, bir
önceki birimden 10 kat daha büyüktür.
� Hücreler yapılarına göre prokaryot ve ökaryot hücre olmak üzere ikiye ayrılır.
- Prokaryot hücre: Zarla çevrili çekirdek ve organelleri olmayan hücrelerdir.
Bakteriler ve arkeler prokaryot hücre yapısına sahiptirler. - Ökaryot hücre: Zarla çevrili çekirdek ve organelleri olan hücrelerdir. Pro-
tistler, mantarlar, bitkiler ve hayvanlar ökaryot hücre yapısına sahiptirler.
� Ökaryot hücreler hücre zarı, sitoplazma ve çekirdek olmak üzere üç farklı kı-
sımdan oluşur.
SİTOPLAZMA
� Hücre zarı ve çekirdek zarı arasında bulunan bölüme denir. Sitoplazma orga-
neller ve bunların içinde yer aldığı yarı akışkan bir sıvı olan sitozolden oluşur.
� Sitozolün büyük bir kısmını (%90) su oluşturur. Bu oran bazı canlılarda %98'e
kadar yükselebileceği gibi tohum gibi bazı özelleşmiş hücrelerde %5' lere ka-
dar düşebilir. Bu sıvının içinde çözünmüş enzimler, RNA, organik bileşiklerin
yapı taşları (glikoz, amino asit ve nükleotit gibi), yıkım tepkimeleri sonucu olu-
şan atık ürünler, koenzimler ve iyonlar bulunur.
� Sitoplazma içinde belirli görevler yapmak üzere özelleşmiş yapılara organel
denir. Bu organeller; ribozom, endoplazmik retikulum, golgi cisimciği, lizozom,
mitokondri, koful, sentrozom, plastitler ve hücre iskeleti olarak sıralanabilir.