Palme Yayınları - YKS Biyoloji Konu Anlatımlı A 2018-2019

Örnek Sorular

Palme Yayınevi

2.Bölüm / Hücre Teorisi ve Hücre Zarından Madde Geçişleri

51. Basit difüzyon olayı ile ilgili,
    I. Taşınan moleküller zardan geçebilecek
    büyüklüktedir.
    II. Moleküller taşıyıcı bir proteine bağlana-
    rak zardan geçer.
    III. Taşıma sırasında iki ortam arasındaki yo-
    ğunluk farklı azalır.
    ifadelerinden hangileri doğru değildir?
    A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II
    D) I ve III E) II ve III


52. Aşağıda X molekülünün hücre içine alınımı şe-
    matize edilmiştir.

X

Y

Bu  şema    ile ilgili,

I.   X  molekülü    polimer yapıdadır.

II.  Aktif  taşımaya    aittir.

III.     Y  molekülü    taşıyıcı    proteindir.

IV.  Y  molekülü    sadece  X   molekülünü  taşıyabilir.

ifadelerinden   hangileri   doğrudur?

A) I ve III B) III ve IV C) I, II ve IV

D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV

53. Bir hayvan hücresi, bu hücre içiyle izotonik
    
    olan bir ortama konuluyor.
    Bu ortamdaki hücreyle ilgili,
    I. Su molekülleri, hücre zarından içeriye ve
    
    dışarıya eşit miktarda geçer.
    II. Hücrenin hacmi sürekli olarak genişler.
    III. Hücrede su molekülleri dışında madde
    
    alışverişi gerçekleşmez.
    ifadelerinden hangileri doğrudur?
    A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
    D) I ve III E) II ve III
    (2016 – YGS)

49 D 50 A

b.  Kolaylaştırılmış    Difüzyon

�    Bazı   maddeler    hücre   zarındaki   fosfolipit  tabakasından    geçemezler. Bu   madde-

lerin    çok     yoğun  oldukları   ortamdan    az   yoğun  oldukları   ortama, hücre   zarındaki   

taşıyıcı    proteinler  aracılığı   ile taşınmasına kolaylaştırılmış    difüzyon    adı verilir.    

Ta şıyıcı protein

Taşınan

madde

�    Glikoz,    fruktoz,    galaktoz    ve   amino  asit     gibi    monomerler hücre   zarından    kolay-

laştırılmış difüzyon    ile geçer.

�    Taşınacak  maddeler    zarın   bir  yüzeyinden taşıyıcı    proteinlere bağlanır.   Bunun   

sonucunda   taşıyıcı    protein şekil   değişikliğine   uğrar   ve   maddenin   zarın   diğer   

tarafına    geçmesini   sağlar. Zardaki taşıyıcı    proteinler  taşınacak   moleküle    öz-

güdür.  Örneğin glikozun    taşınmasını sağlayan    taşıyıcı    protein,    bu   molekülün  

izomeri olan    fruktozu    taşıyamaz.

Kolaylaştırılmış    difüzyonda  moleküller  çok     yoğun   ortamdan,   az  yoğun

ortama      ATP     harcanımı   olmadan taşınır.

2. Osmoz
   � Suyun çok yoğun olduğu ortamdan az yoğun olduğu ortama doğru yarı geçir-
   gen bir zar üzerinden geçişine osmoz denir.

Hipotonik

çözelti

Hipertonik

çözelti

H 2 O

Seçici geçirgen zar

Suyun osmozla geçişi

A

Sükroz

BA B

�    Yukarıdaki düzenekte       B        kolunda    sükroz  yoğun,  birim   hacimdeki   su   miktarı    

ise  azdır.     A        kolunda    sükroz  az   yoğun, birim   hacimdeki   su   miktarı    ise  çoktur.    

Su   molekülleri,   sükrozun    çok,     suyun  az   olduğu     B        koluna seçici  geçirgen    zar 

üzerinden   geçerler.   Bu   olaya  osmoz   adı  verilir.   Böylece iki  çözelti    arasındaki  

yoğunluk    farkı   azalır.

Çözelti Çeşitleri

� Hücreler bulundukları ortamın yoğunluğuna göre su alır ya da verirler. Bu olayı

anlayabilmek için çözelti çeşitlerini bilmemiz gerekir. Yoğunluğu hücre yoğunlu-

ğuna eşit olan çözeltiye izotonik (iso “aynı” demektir) çözelti denir. İnsan hüc-

releri için % 0,9 NaCl (sodyum klorür) çözeltisi izotonik bir ortamdır. Yoğunluğu

hücre yoğunluğundan fazla olan çözeltiye hipertonik (hyper “çok” demektir)

çözelti denir. Yoğunluğu hücre yoğunluğundan az olan çözeltiye hipotonik

(hypo “az” demektir) çözelti denir.