Czasem takich dynamicznych przemian, wzro-
stu i rozwoju, może być okres dojrzewania. Już
we wczesnych społecznościach plemiennych
odprawiano rytuały inicjacyjne, w trakcie któ-
rych dziecko musiało zrezygnować ze swojej
dotychczasowej tożsamości, opuścić przestrzeń
błogiej nieświadomości i zależności, by przejść
do odważnego samostanowienia. Główna boha-
terka „Gugułów” Wioletty Grzegorzewskiej do-
świadcza takiej stopniowej inicjacji, wdrożenia w
nowe sfery życia, na co wskazuje już sam tytuł,
będący regionalnym określeniem na niedojrza-
łe owoce. Kolejne opowiadania ze zbioru to po-
zornie przypadkowe wycinki z jej codzienności,
które okazują się jednak przełomowe z punktu
widzenia jednostki. Początek tej drogi jest zna-
czący - matka protagonistki opowiada historię
jej narodzin. Dalej towarzyszmy dziewczynce
w gromadzeniu kolejnych kluczowych doświad-
czeń – zakochanie, pierwsza menstruacja, ale także
przemoc seksualna. Ten ciąg przeżyć symbolicz-
nie finalizuje zetknięcie ze śmiercią, która pozo-
staje największą tajemnicą ludzkiej egzystencji.
Przygoda, wrzucenie bohatera w świat dla niego
obcy, w wir wydarzeń, staje się częstym przeży-
ciem inicjacyjnym. Wykorzystując motyw kata-
bazy i zestawiając go z japońskim zbiorem wie-
rzeń szintoistycznych, reżyser Hayao Miyazaki
umieścił młodą, niepewną siebie i pełną lęków
Chihiro w świecie dusz, tytułowym „Spirited
Away: Krainie bogów”. Dziewczynka zostaje
poddana wielokrotnym próbom, będących splo-
tem następujących po sobie epizodów. Bohater-
ka mimo strachu zwalcza wszelkie przeszkody,
próbując uwolnić zarówno siebie, jak i rodzi-
ców. Chihiro z całą swoją niewinnością i pro-
stolinijnością jest wręcz predestynowana do
zwycięstwa. Wykazując się po prostu dobrocią,
brakiem zachłanności i ogromną motywacją,
z każdą sceną staje się coraz śmielsza, skłonna
do odważnych zachowań w imię wyznawanych
wartości. Epicka przygoda stanowi tutaj po-
most pomiędzy lękiem a odwagą, dzieciństwem
a dojrzałością.Jednak dojrzewanie nie odbywa się tylko i wy-
łącznie w wieku nastoletnim. Proces ten po-
trzebuje do zajścia określonych okoliczności,
które nie zawsze pojawiają się w jednakowym
momencie. Tak na przykład dzieje się w „Pie-
śni Salomonowej” Toni Morrison, gdzie główny
bohater - Afroamerykanin, osiąga dojrzałość
po konfrontacji z ziemią i opowieściami przod-
ków. Dopiero po poznaniu drogi, jaką przeby-
ła jego społeczność, zbliża się do zrozumienia,
a może odkrycia własnej tożsamości. Do jego
przemiany konieczne jest też porzucenie strefy
własnego komfortu, zarówno poprzez opusz-
czenie miejsca zamieszkania, jak i porzucenie
jednowymiarowego odbioru rzeczywistości.Zatem życie wewnętrzne człowieka powiązane
jest z rytmami natury i kosmosu, a jako ludzie
jesteśmy wkomponowani w skomplikowaną i
zagmatwaną tkankę świata. W okresie dzieciń-
stwa pozostajemy w relacji zależności od otocze-
nia, a dorastanie, choć często burzliwe i bolesne,
może być próbą zrozumienia naszej rzeczywi-
stości i samodzielnego określenia własnego „ja”.