DE KERMIS
Tielse kermis zou ik eigenlijk moeten zeggen. Laat ik eens iets vertellen over dit unieke Tielse gebeuren om u
te laten proeven van de oude vertrouwde sfeer van dat volksgebeuren zoals het voor 1930 en veel eerder was.
Het is de derde maandagmorgen in oktober. Op de anders zo stille treden van de arduinen trap met bordes van
het oude stadhuis op de hoek Vleesstraat/Kerkstraat is het nu allerminst rustig. Krioelende kinderen verdringen
zich om toch maar vooral de eerste te zijn. Zusjes, broertjes, vriendjes, vriendinnetjes. Grotere en kleinere...
"Bom-bom-bom" luidt het in de klokkentoren, acht uur! Met een zwaai opent de grote, dikke bode Van Maurik de
zwartgelakte grote deuren en hij verschijnt met de ambtsketen om zijn martiale figuur eerst op de drempel en
schept wat orde in de wriemelende hoop kinderen. Dan mogen ze één voor één naar binnen om aan het klokken-
touw te trekken achter een luik in de hoek van de hal. "Tsjing-sjing, tsjing-sjing-tjing" gaat het daarboven in de
toren. Dan is een ander kind aan de beurt.
De oude traditie "kermis inluiden" is nog stevig gehandhaafd. Het is een oud privilege dat kinderen dat mogen
doen. Vanzelf genieten kinderen uit de binnenstad er het meeste van om op deze manier het startsein voor de
najaarskermis te geven die tot en met de volgende maandag -Beste Maandag- zal duren. Van het "uitluiden", de
dinsdagmorgen daarna om 8 uur, maakt haast geen kind gebruik.
Sinds mensenheugenis was Tielse Kermis voor stad en omgeving een soort baken. Een scheidingslijn. Betrek-
kingen begonnen of eindigden dan. Het was eveneens de scheiding tussen zomer- en winterseizoen met de daar
bijbehorende gebruiken.
Bepaalde gerechten "mochten" eerst dan of er vlak na worden gegeten. Niemand haalde het in zijn hoofd eerder
zuurkool te eten of al voor de kermis de kachel aan te steken. Al was het eerder nog zo koud. Dat deed men gewoon
niet. Hoorde zo!
Aan het weertype is natuurlijk in de loop der tijd niets veranderd. Nog steeds wisselen zon, regen, hagel en
wind in deze tijd van het jaar elkaar af op dezelfde manier. Alleen nu, als we het koud hebben in welke tijd van
het jaar, draaien we de knop van de thermostaat hoger en hebben het behaaglijk.
Welke burger had er echter toentertijd centrale verwarming? Vrijwel niemand! De kantoren werden met grote
kachels verwarmd. Kolen waren duur. Stoken werd zo lang mogelijk uitgesteld. Na de kermis gingen de kachels
aan, niet eerder. Punt uit.
Oudere Tielenaren zeggen nu als het in andere seizoenen herfstachtig is: "huu, Tielse kermisweer".
Waarschijnlijk vanwege dat herfstachtige weer kwam men midden in de jaren '20 op het onzalige idee de kermis
naar de zomer te verplaatsen. Dat werd een regelrechte flop. Het strookte niet met de traditie. Nuchter bezien
paste de kermis in deze streek het beste in de herfst. Een groot deel van het kermisvertier kwam van de dorpe-
lingen uit de wijde omgeving. In de dorpen zelf was toen weinig te beleven. Maar de drukke zomermaanden waren
geen tijd voor kermis houden. Feestvieren. Er was ook onvoldoende geld met de krappe verdiensten toentertijd.
Tot vijf dagen ingekort is de kermis na een paar jaar ras naar de vroegere datum teruggekeerd. Ze begint nu op
de donderdag na de derde maandag van oktober. Inluiden en uitluiden verdwenen, evenals het oude stadhuis
trouwens.