met sal manassen achterom kijken

Voordat bioscopen in de steden kwamen was de weg al gebaand door kermisreizigers. In navolging van de toen
op kermissen eveneens steeds aanwezige Schouwburgtenten hielden zij de bioscoop op de kermis ten doop. Dat is
vaak met verschillende vormen van vermaak zo gegaan.
Hoe drukker het op de kermis is des te sneller worden de voorstellingen of het draaien afgewerkt. Dubbele
prijzen en korter draaien helpt spullebazen hun buit sneller binnen te halen en ze berekenen bij drukte ook hogere
prijzen. Wat dat betreft is er niets veranderd. De kosten zijn hoog en als het vuur heet is moet het ijzer gesmeed...
er zijn meer stille uren echter...
Naast de paradetent draaien zweef- en draaimolen, door Tielse kinderen "de mallemolen" genoemd. Het orgel
dreunt lustige deuntjes, het paard loopt in het rond voor de voortbewegingen, alles is bont beschilderd... Wiegende
schuitjes, steigerende paarden en andere bonte dieren zijn geliefkoosde zitplaatsen voor kinderen. Luid klinge-
lende bellen kondigen begin en eind van de rit aan. Kinderen betalen één, twee of drie centen, al naar gelang het
tijdstip. Groten een stuiver of dubbeltje.
Een paar stappen en we zijn bij de Vismarkt en op "De Plein". Rechts op het brede stuk staat de "dubbele rij" en
links de "enkele rij". (Seve)rinus Roos staat hier als eerste. In zijn kraam ligt de mooiste en dikste zelfgerookte
paling. In stad en streek bekend als de allerbeste. Daarnaast in bonte afwisseling nougatkramen van Frits Kloth,
Willem Stuvé, kramen met zuurstokken, wijnballen, kaneelstokken en ander snoep waartussen weer kramen met
speelgoed, galanterieën en zelfs brillen. Tentjes om ballen te gooien, vrolijk visvermaak en schiettent zitten hier
ook weer tussen en met glinsterende ogen hopen velen een (prul)prijs te winnen.
Voor het tentje "Somnabule" zit een Oosters uitziende vrouw. Het gordijn achter haar doet een mysterieuze
ruimte vermoeden: "da's de waarzegster", giechelen meisjes elkaar toe... "zullen we? Dan eerst gij... nee gao de gij
maor" en ze duwen elkaar naar binnen. Wat de toekomst kan brengen heeft blijkbaar veel mensen in de ban.
Zo maar tussen de kramen staat een raar gekleed sinjeur met een glazen bol op een voetstuk. Er dwarrelen
gekleurde vloeistoffen in rond; na een kwartje te hebben betaald en de geboortedatum te hebben gezegd komt
ergens een gesloten envelop uit. Het bedrukte papiertje vertelt goedgelovigen wat hun in de toekomst staat te
wachten,... er wordt wat zuurzoet om gelachen. Mensen weten wel dat je op de kermis een beetje wordt bedrogen.
"A gif dè ôk... adde maor lol het..."
De omhoog gestoken zeilen vormen tevens een soort baldakijn als een soort passage, waar het droog en gezellig
lopen is. Vandaag doen de kermislieden prima zaken, gelukkig maar..., ze staan er niet om vliegen te vangen en
de winter is lang.
Aan het eind voor de Grote Sociëteit (Museum nu) staat al sinds mensenheugenis de Wafelkraam van Van der
Linden. 't Is er altijd verschrikkelijk druk. In de "bedsteden" smullen klanten van de zo-even gebakken wafelen
met warme boter en poedersuiker. Weer anderen staan te wachten om vers gebakken wafelen mee naar huis te
nemen. Het is lang niet het enige adres. Maar wel het drukste. In de poffertjeskraam verkopen ze ook poffertjes
om mee te nemen evenals de twee zeer fijne banketbakkers Heij en Van Rooij. Deze laten ze in met houtskool
verwarmde trommels bij klanten thuis brengen.
Wij gaan terug langs de enkele rij. De huizenrij er tegenover bevat om de drie, vier huizen minstens een café.
In deze rij vind je een paar kleinere paradetenten met vreemdsoortige inhoud. Jongens kijken verstolen aan de
achterkant onder en tussen de zeilen om een glimp op te vangen van de Dikke Dame, de Wilde Man-beest uit