Lśnienie Magazyn, luty 2022

Czym są dla Ciebie zmysły?

Jeśli miałbym zdefiniować słowo zmysł, to jest

to niewerbalna koneksja między mną, występu-

jącym na scenie, a odbiorcą. Jako tancerz/cho-

reograf głównie bazuję na trzech wrażeniach:

dotyku, wzroku oraz słuchu. Nie bez przyczyny

wybrałem właśnie taką hierarchię wymienio-

nych zmysłów. Wszystko zaczyna się właśnie od

dotyku. Tego, który w momencie występu doty-

ka mojego ciała. Jest kontaktem metafizycznym.

To emocje, które dotykają mnie, prowadzą do

zdarzeń na scenie. Kolejno zmysł wzroku, po-

zwala mi reagować na to jak odbierają te emo-

cje widzowie, a dopiero po występie rozumiem

czy dobrze mnie słyszeli, a może tylko słuchali.

I co zauważasz?

Wychodzi różnie... Często spotykam się z nadin-

terpretacją. Wtedy moje kąciki ust rozbiegają się

chwilowo w przeciwne strony, bowiem wiem, że

widzowie nie tylko mnie widzieli i słyszeli, ale też

dodali do tej historii podświadome marzenia i do-

świadczenia. Oczywiście, żeby nie było tak kolo-

rowo, spotykałem się również z kompletnym nie-

zrozumieniem mojej wizji artystycznej (śmiech).

Szedłem jednak zawsze tropem logiki wybitnego

mistrza płótna, Jerzego Nowosielskiego, który

zapytany o to, czy malując obraz myśli o tym, że

będzie to arcydzieło, odpowiadał: „Gdybym tak

myślał, nie podchodziłbym do płótna”. Podjęcie

się próby tworzenia jest dla mnie pierwszym kro-

kiem do zrobienia czegoś unikatowego.

A sam proces kreowania, przed rezultatem na

scenie. Jaką rolę odgrywają w nim zmysły?

Jest pewna anegdota, którą opowiedział An-

drzej Grabowski o Zdzisławie Maklakiewiczu.

Mianowicie pewnego dnia Maklakiewicz mówi

do Grabowskiego: „Słuchaj Andrzej! Wychodzę

z Teatru Starego, idę do Kameralnego, oglądam się

i patrzę. Idzie za mną. No to przyspieszyłem kro-

ku. Przechodzę przez rynek i staram się zgubić

w Sukiennicach, ale oglądam się i widzę, że nadal

idzie. No to jeszcze bardziej przyspieszam kroku.

Biegnę prawie. Idzie. Cały czas za mną idzie. Do-

chodzę do świateł, przebiegam na czerwonym,

oglądam się, idzie. Wchodzę do Kameralnego.

Idzie. Dasz wiarę? Tak dzisiaj za mną gorzała

chodziła”. A za mną tak właśnie chodzą zmysły

(śmiech). Czasami ostrość widzenia nie jest do-

skonała, ale to właśnie wzrok pozwala dostrzec

inspiracje dosłownie wszędzie. Często jest to ob-

serwacja ludzi w sklepie, komunikacji miejskiej,

na ulicy. Ich sposób gestykulacji, poruszania się,

mimika twarzy- pozwalają mi wyjść poza ramy

mojej głowy i sposobu odczuwania. Skrzętnie to

spisuję i zapamiętuję, a następnie próbuję odtwa-

rzać, by złapać unikalną historię, która przenie-

sie widza w otchłań mojej głowy, a zarazem ota-

czającego mnie świata. Słuch odgrywa również

niezwykle istotną rolę w procesie tworzenia. To

właśnie wtedy, gdy słyszę pewne melodie, moje

ciało zaczyna malować obrazy, które potem wy-

stawiam na scenie.

Percepcja to potrzebna uważność?

Myślę, że otwartość na dochodzące do nas bodź-

ce i zaufanie swoim zmysłom jest ważne nie tylko

dla artysty, a każdego człowieka. Ich wyostrzenie

pozwala zobaczyć świat w jego prawdziwych bar-

wach. Budować unikalne relacje, które obecnie

są płytkie. Trochę przesadziłem z generalizacją,

ale jest to zabieg celowy. Mam nadzieję, że oso-

by czytające ten artykuł przywiążą teraz większą

wagę do ich odczytywania. Zaczną patrzeć na to

jak dotyka ich druga osoba. W jaki sposób oni ten

dotyk odzwierciedlają. Czy widzą wszystko czy

tylko to, co chcą dostrzegać. Czy słuchają i słyszą

czy może tylko słuchają. Czy czują. Wyostrzenie

zmysłów może zabrać nas w piękną, unikalną

krainę, do której jedynie my sami mamy dostęp.

41
zdjęcia: Radosław Pasterski