Muzeum w Iławie – garść refleksji w sprawie lokalizacji siedzibyulic niewielkiego osiedla wybudowanego na obszarze i wokół dawnego głównego
placu staromiejskiego zniszczyły oryginalne pierzeje w sąsiedztwie wzgórza ko-
ścielnego, do dziś dominującego w panoramie miasta.
Decyzja o stworzeniu muzeum o randze regionalnej wydaje się ze wszech miar
słuszna, bo daje przyszłej instytucji nowe zakresy działalności na obszarach także po-
zamiejskich. Podnosi przy tym znacząco rangę instytucji i stwarza możliwości finan-
sowania z wielu źródeł: miejskiego, powiatowego czy wojewódzkiego. Sam region jest
wdzięcznym i bogatym źródłem badań, eksploracji i poszukiwań stwarzając nieogra-
niczone możliwości działań wystawienniczych, popularyzatorskich i promocyjnych.
Usytuowanie przyszłego muzeum
Jeśli zachowamy powyższy tok narracji, nietrafioną wydaje się koncepcja
usytuowania przyszłego muzeum w willi postawionej w latach 20. XX wieku przy
obecnej ul. Mazurskiej 2, w dawnej dzielnicy willowej, w znacznym oddaleniu od
historycznego centrum miasta. Już same koszty adaptacji mocno zdegradowa-
nego budynku na cele muzealne (zatem publiczne), obejmujące projekty architek-
toniczne, branżowe etc. oraz realizacje prac konserwatorsko-budowlanych i ada-
ptacyjnych, wraz z montażem osprzętu niezbędnego dla publicznego użytkownika
obiektu, będą w założeniach projektowych zapewne bardzo wysokie, a w realizacji
mogą przekroczyć planowane koszty, co w przypadku podobnych inwestycji bywa
niemalże regułą. Pozostaje także problem konserwatorskiej rewaloryzacji ogrodu
otaczającego willę i dostosowania jej najbliższego otoczenia do nowych publicz-
nych funkcji, związanych z funkcją muzeum.
Potencjalny zwiedzający, wchodząc do XX-wiecznej willi wyremontowanej
ogromnym nakładem finansów i prac odtworzeniowych, musiałby krążyć poprzez
strome klatki schodowe po labiryncie konserwatorsko odrestaurowanych pokoi,
wykuszy, balkonów, by obcować ze średniowiecznymi artefaktami, starymi doku-
mentami czy archeologicznymi eksponatami, których charakter w żaden sposób
nie będzie współgrał z odtworzonymi wnętrzami mieszkalnymi. W jakim zakresie
w niewielkich pokoikach (dawnych jadalniach, salonach czy sypialniach) przyszły
kustosz mógłby realizować historyczne wystawy wymagające profesjonalnego
oświetlenia, stelażu, gablot i ochrony?
Gdyby zadaniem planowanego muzeum była rekonstrukcja zabytkowego wy-
posażenia domu przedwojennych mieszkańców Iławy wraz ze wskazaniem na re-
alia społeczne, styl i poziom życia, rodzaj pracy i zainteresowań, czyli przywołanie
realiów mieszczańskiego życia w Iławie w pierwszym dwudziestoleciu XX wieku,
wysiłek włożony w adaptację i rekonstrukcję willi byłby zapewne opłacalny i po-
żądany. Ale przecież zadania nowego muzeum są zupełnie inne! Jego celem jest