Muzeum w przestrzeni kulturowej i urbanistycznej miasta
Przestrzeń kulturowa obszaru działania instytucji muzealnej zazwyczaj wpisuje
się w wyróżniki i dominanty przestrzenne otoczenia. Instytucja muzealna o jasno
określonej misji i linii programowej jest zazwyczaj mocno przewiązana z tkanką
urbanistyczną, ruralistyczną bądź historyczno-funkcjonalną otoczenia. Przemy-
ślane umiejscowienie siedziby instytucji i prezentowanej w niej oferty ekspozycyj-
nej i szeroko pojętej merytorycznej ma fundamentalne znaczenie dla kreowania
zamierzonych działań programowych. Bez wątpienia muzea tematyczne czy też
biograficzne winny wpisywać się w krajobraz kulturowy, który obok oferty stricte
muzealnej powinien prezentować niepowtarzalne walory krajobrazowe i kulturo-
we regionu. Dlatego tak ważnym czynnikiem, szczególnie dla instytucji samorzą-
dowych, jest zwracanie uwagi na dbałość o bliższe i dalsze otoczenie obiektów
muzealnych, które winno mieć zachowane harmonijnie współgrające strefy bufo-
rowe i otuliny budynków muzealnych, które dodatkowo wzmocnią walor krajobra-
zowy. Jest to szczególnie ważne w obiektach rezydencjalnych i założeniach po-
stindustrialnych. Dlatego też ważna dla właściwego funkcjonowania instytucji jest
umocowana w aktach prawnych prawa miejscowego dbałość o właściwe relacje
przestrzenne, rozumiane jako przestrzeń kulturowa otoczenia. Ważnym jest także,
by formy prowadzonej działalności programowej instytucji muzealnej dostosowa-
ne były do zaistnienia w przestrzeni szerszej niż budynek muzealny, a oferta wy-
stawiennicza i linia programowo-edukacyjna były widoczne w znacznie szerszej
- aniżeli miejsce lokalizacji muzeum - przestrzeni obszarowej. W przypadku Iławy,
miasta o przerwanej w wyniku II wojny światowej ciągłości osadniczej oraz znaczą-
cym przeobrażeniom miejskiej tkanki architektonicznej, niezmiernie ważnym jest
umiejscowienie budynku muzeum w kontekście kulturowym, którego zawartość
będzie nie tylko podkreślała historyczny charakter miasta, ale także poprzez dzia-
łanie kontekstualne będzie wskazywała na doprecyzowanie definicji historycz-
nego centrum miasta. Prowadząc zatem poszukiwania lokalizacji nowej siedziby
muzeum należy w głównej mierze brać pod uwagę funkcję i rolę społeczno-kul-
turową, ale także własnościową, nakreśloną przez samorząd miasta dla obszarów
zabytkowych. Takie działanie pozwoli bowiem na prowadzenie spójnej polityki
kulturalnej przy jednoczesnym tworzeniu pełnej infrastruktury towarzyszącej pla-
nowanym działaniom inwestycyjnym. Nie wskazując na konkretnie rozpatrywane
lokalizacje podczas studyjnego oglądu wybranych przestrzeni miejskich uważam,
że umiejscowienie instytucji muzealnej w mieście winno być ograniczone do prze-
strzeni zespołu staromiejskiego jako oczywistego centrum, gdzie ze względów
praktycznych i historycznie zasadnych winna być zlokalizowana siedziba muzeum.
Muzeum nośnikiem tożsamości miejsca. Spostrzeżenia i uwagi