Muzeum nośnikiem tożsamości miejsca. Spostrzeżenia i uwagiMuzeum jako miejsce przywracania tożsamości historycznej
Obecnie jednym z zasadniczych działań w kreowaniu wizerunku miasta jest ko-
nieczność przywracania jego tożsamości historycznej. Swoiste pękniecie ciągu
osadniczego po drugiej wojnie światowej spowodowało totalną wymianę ludno-
ściową, a mniej lub bardziej świadome zniszczenie substancji budowlanej miast
skutkowało wytworzeniem nowej jakości urbanistycznej, zazwyczaj niespójnej
z tkanką historycznej zabudowy. Te dwa kluczowe elementy osadnicze, jakimi były
społeczność lokalna i wytworzona przez nią tkanka budowlana miasta, poprzez
swoje przeobrażenie i odcięcie od dorobku poprzednich pokoleń mieszkańców,
skutkowały także zatarciem poczucia społecznych więzi lokalnych i tożsamości
miejsca. Nowa jakość osadnicza wygenerowana przez ludność napływową z wielu
regionów kraju wymagała paru pokoleń do stworzenia i ugruntowania więzi spo-
łecznych i kulturowych miasta. Dziś niezmiernie ważnym jest stworzenie łączni-
ka kulturowego i osadniczego pomiędzy społecznościami przed- i powojennymi.
Zadanie to winno być w głównej mierze powierzone instytucji muzealnej, która
ze względu na swój charakter i prowadzoną misję, jak mało która musi pełnić rolę
łącznika historycznego. Tożsamość lokalna jest generowana w oparciu o sumę do-
świadczeń kulturowych wynikających ze znajomości i akceptacji uwarunkowań hi-
storycznego osadnictwa i dorobku kulturowego. Procesy te najlepiej zaprezento-
wać potrafi prężna, kreatywna w działaniu instytucja muzealna. To właśnie w niej
przy pomocy stosowanego aparatu metodycznego, wystawienniczego i edukacji
muzealnej prowadzone być winny działania ukazujące historyczny i współczesny
krajobraz demograficzny i kulturowy miasta, ich przeobrażenia oraz postacie hi-
storyczne i współczesne kreujące wizerunek miasta. Ta swoista personalizacja
działań w tworzeniu i kreowaniu wizerunku miasta nadaje jego obrazowi charak-
ter nieanonimowy, a tym samym emocjonalny, który przekłada się na poczucie
wspólnoty lokalnej społeczności. Częstokroć też ta personalizacja znajduje swoje
odzwierciedlenie w tkance niematerialnej miasta widocznej w nazewnictwie ulic,
placów czy skwerów. Muzeum jako depozytariusz pamięci miasta i jego mieszkań-
ców jest też kluczowym ogniwem w przywracaniu tożsamości miasta, a stopień
świadomości społecznej o roli i znaczeniu instytucji muzealnej zależy w głównej
mierze od aktywności i kreatywności jego kuratorów, którzy poprzez dostępne ar-
tefakty tworzą narrację o mieście i jego mieszkańcach.
Wizerunek instytucji muzealnej w mieście kreowany jest nie tylko poprzez jego
ekspozycje i prowadzoną działalność edukacyjną. Dziś aktywne muzeum to dzia-
łalność prowadzona przez nie w przestrzeni miasta. Substancja urbanistyczna wy-
generowana przez stulecia już sama w sobie jest swoistą księgą ukazującą historię