kim przypadku ogranicza się wyłącznie do prowadzenia zajęć popularyzujących
„kulturę”, organizacji warsztatów, koncertów czy wydarzeń, które niewiele (lub
zgoła w ogóle) mają wspólnego z profilem zbiorów i samą istotą muzeum, jaką była
i jest - jednak - kolekcja obiektów będących dziedzictwem w jego materialnym
i niematerialnym wymiarze.
Międzynarodowa Rada Muzeów (ICOM), UNICEFowska organizacja zajmują-
ca się tworzeniem sieci powiązań i standardów obowiązujących świat muzealny
w wymiarze globalnym, od kilku lat prowadzi dyskusję nad tym, jak zmieniły się
w ostatnich paru dziesiątkach lat rola, funkcja czy zadania muzeów. Wiedzie to
do dyskutowania na nowo definicji muzeum, której robocza, niedawno zapropo-
nowana wersja brzmi raczej jak manifest będący wyrazicielem postulatów i idei,
których realizacja – według autorów – powinna stanowić najważniejsze wyzwania
współczesności. Przytoczenie tej propozycji (w tłumaczeniu Joanny Wasilew-
skiej) ma na celu zwrócenie uwagi na to, że muzea, które w swej historii pełni-
ły rolę elitarnych skarbców i świątyń dostępnych zaledwie niektórym członkom
społeczeństwa, obecnie zupełnie zmieniają swój charakter i misję, którą pełnią
i pełnić powinny w obliczu zmieniającego się świata:
„Muzea są demokratycznymi, inkluzywnymi i wielogłosowymi przestrzeniami kry-
tycznego dialogu o przeszłościach i przyszłościach. Świadome konfliktów i wyzwań
współczesności oraz odnoszące się do nich, przechowują artefakty i okazy powie-
rzone im przez społeczeństwo, chronią różnorodne pamięci dla przyszłych pokoleń,
zapewniają wszystkim równe prawa i równy dostęp do dziedzictwa. Muzea nie mają
na celu zysku. Opierają się na współuczestnictwie i jawności, współpracują aktyw-
nie i na partnerskich zasadach z różnymi społecznościami, aby zbierać, przecho-
wywać, badać, interpretować, wystawiać oraz pogłębiać rozumienia świata, a przez
to przyczyniać się do wzmacniania godności ludzkiej i sprawiedliwości społecznej,
globalnej równości i dobrostanu naszej planety”.
Koniecznie należy zwrócić uwagę, że centralną osią, która ogniskuje cechy
zawarte w powyższym sformułowaniu, są „artefakty i okazy”, czyli zbiory i kolek-
cje, które stanowią niezmiennie sedno istnienia muzeów. Ponadto uwagę przy-
kuwa myśl, że każde z określeń użytych do zdefiniowania muzeum mogłoby stać
się kluczem otwierającym możliwości interpretacji wiodącej do podejmowania
decyzji kolekcjonerskich oraz wystawienniczo-upowszechnieniowych i edukacyj-
nych w obrębie placówek muzealnych. Dla potrzeb muzeum w mieście XXI wieku,
w obliczu nieustających i burzliwych czasowych i bardziej trwałych zmian w oto-
czeniu społeczno-kulturowym, sformułowania zawarte w pierwszym zdaniu są
fundamentalne. Spełnienie postulatów w nim zawartych może być czynnikiem
MUZEUM W IŁAWIE. Potrzeba i konieczność