MUZEUM W IŁAWIE. Potrzeba i koniecznośćczęściej sięgają do reguł gry rynkowej i sposobów zarządzania znanych i wypraco-
wanych w innych sektorach społeczeństwa.
Pierwszym i najważniejszym krokiem powinno być opracowanie, w oparciu
o możliwie szeroko zakrojone konsultacje społeczne, misji muzeum i wynikającej
z niej strategii działania, wyrażającej się w głównych obszarach i celach strate-
gicznych. Zasięganie opinii i tworzenie możliwości wypowiedzenia się możli-
wie licznych grup społecznych zgodne jest z postulowanymi przez współczesne
kręgi muzealnicze ideami demokratyzacji i wynikającej z niej partycypacyjności.
Owe wspomniane problemy z dookreśleniem tożsamości w różnych zakresach są
podstawą do tego, by mówić o wielogłosowości współczesnych. Ci, którzy chcą
kierować pracami muzeum, powinni być jak dyrygenci chórów czy orkiestr sym-
fonicznych, którzy potrafią tak skoordynować wielobrzmienie głosów ludzi i in-
strumentów, że tony ostatecznie słyszane stają się harmonijnym impulsem do
pozytywnych, często katarktycznych przeżyć słuchaczy. Poruszanie uczuć i my-
śli, budzenie wrażliwości na wartości wyższe, rozwijanie idei człowieczeństwa są
prawdopodobnie najważniejszym posłannictwem i misją każdej instytucji kultury,
w tym muzeum.
Partycypacyjność społeczna przy tworzeniu misji muzeum jest istotną skła-
dową realizacji postulatu demokratyzacji muzeum i kultury. Wszyscy pełnoprawni
obywatele danego terytorium powinni mieć równy dostęp do kultury. Wynika to
z zapisów konstytucyjnych mocno współcześnie osadzonych w doświadczeniu,
sposobie życia i myślenia społeczeństwa. Być może istnieją i powinny istnieć in-
stytucje lub przestrzenie wyłączone z powszechności i stanowiące enklawy elitar-
ne. Nie powinny jednak do nich należeć instytucje publiczne - ich nazwa i przypo-
rządkowanie do sektora określa wszak charakter otwarty i wspomnianą w definicji
ICOM inkluzywność. Sugerowana tu cecha zawiera w sobie konieczność podejmo-
wania działań w każdym z istotowych działań muzealnych – od gromadzenia po
upowszechnianie.
Pierwsze z owych działań polegać powinno na tym, by w trakcie stosownych
badań i dyskusji wyróżnić grupy właściwe do działań włączających. Ważne jest, by
działać zarówno w porządku współczesności, jak i zaglądać do historii i na przy-
kład nie ograniczać przedstawiania historii miasta czy regionu wyłącznie z per-
spektywy grup dominujących i większościowych. Ważne jest, by z pomroki dziejów
danego miasta odkrywać i przedstawiać historie nie tylko bohaterów i jednostek
wybitnych, ale także starać się opowiadać o tzw. „zwykłych ludziach” i udowadniać
z jednej strony ich wkład w tworzenie tożsamości zbiorowej, z drugiej zaś podkre-
ślać znaczenie jednostki i jej twórczego wpływu w wielorakich obszarach ludzkiej
egzystencji w mieście. Tego typu działania dotyczą przede wszystkim gromadze-