ANEKS
Łukasz Szczepański
IŁAWSKIE MUZEALIA W MUZEUM W OSTRÓDZIE
Od zaniechania poprzedniej, bardzo zawansowanej próby powołania muzeum
w Iławie minęło 11 lat. W tym czasie odkrytych zostało wiele interesujących ekspo-
natów, które – choć pochodzą z okolic Iławy – z powodu braku w mieście muzeum
trafiły do Muzeum w Ostródzie i Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. W poniższym
tekście przedstawione zostały niektóre z iławskich eksponatów znajdujących się
w zbiorach ostródzkiego muzeum (od red.).
Pierwsi osadnicy zamieszkują nad Jeziorakiem
Każda historia ma swój początek. W naszym przypadku za początek przyjmu-
jemy najstarsze ślady pobytu człowieka na terenie Pojezierza Iławskiego. Ich
datowanie przenosi nas w czasie do ok. 12 000 lat p.n.e. To wówczas, u schyłku
epoki lodowcowej, mają miejsce zjawiska inicjujące procesem kształtowania
lokalnego środowiska. Topniejący lądolód odsłaniał uformowane swoją masą
formy geologiczne, a uwięzione dotychczas w lodowej pustyni masy wody two-
rzyły wytopiska dające początek jeziorom i rzekom. W ślad za migrującymi
stadami reniferów w nasze okolice przybyły pierwsze grupy łowców. Współ-
cześnie archeolodzy określają ich jako przedstawicieli kultury świderskiej,
a okres w którym przyszło im żyć schyłkowym paleolitem. Ślady aktywności
wspomnianych łowców-zbieraczy rozpoznajemy w postaci wykonanych z krze-
mienia narzędzi. Za najbardziej charakterystyczne uchodzą m.in. zaopatrzone
w trzonek krzemienne groty.
Zakończenie zlodowaceń, tożsame z końcem plejstocenu, otwiera początek
najmłodszej epoki geologicznej w dziejach ziemi – trwającego współcześnie ho-
locenu. Datujemy go od ok. 8000 p.n.e. Lokalne środowisko przeszło wówczas
poważną transformację. Tundrę zaczął pokrywać las, początkowo przypomina-
jący tajgę, a z upływem kolejnych tysiącleci pierwotną puszczę. Do zmian środo-
wiskowych musieli zaadoptować się ludzie. Model gospodarki dalej opierał się na
dawnych łowiecko-zbierackich tradycjach. Zmiany klimatu spowodowały wzrost
roli środowiska wodnego jako źródła pożywienia, transformację technik łowiec-
kich i urozmaicenie diety roślinnej. Holoceńskich łowców określamy jako ludzi