MUZEUM W IŁAWIE. Potrzeba i koniecznośćmezolitu – środkowej epoki kamiennej. Zawdzięczamy im tzw. mikrolityzację
czyli zmniejszenie do efektywnego minimum rozmiarów wykonywanych z krze-
mienia produktów. Jako zbrojniki tworzyły one części tnące narzędzi z drewna
i poroża. Większa dostępność wzbogaciła ponadto zestaw narzędzi z surowców
organicznych. Prawdopodobnie na mezolit należy datować dwa harpuny wyło-
wione z jeziora Gil Wielki. Wiemy, że wykonano je z kości przedstawiciela rodziny
jeleniowatych i prawdopodobnie jako broń myśliwska zostały utracone w trakcie
polowania (fot.1).
Jednym z najistotniejszych etapów w rozwoju kultury była tzw. rewolu-
cja neolityczna tożsama z młodszą epoką kamienia. Polegała ona na przyję-
ciu modelu gospodarki rolniczo-hodowlanej, co przy zwiększonej wydajności
oznaczało porzucenie koczowniczego trybu życia i powstanie stałych osiedli.
W rzeczywistości neolityzacja nie była zmianą o charakterze rewolucyjnym,
a rozciągniętą na kilka tysiącleci transformacją ewolucyjną. Społeczności
pierwszych rolników współegzystowały bowiem z lokalnymi łowcami. Ci dru-
dzy nie porzucając tradycyjnego sposobu życia przejmowali niekiedy pewne
nowinki kulturowe. Warto tu wymienić produkcję kulistodennych naczyń ce-
ramicznych, czy też próby hodowli zwierząt. Ślady najstarszych społeczności
Fot. 1. Harpuny kościane z Jez. Gil Wielki, gm. Miłomłyn, mezolit, ok. VIII tys. p.n.e.