MUZEUM W IŁAWIE. Potrzeba i koniecznośćOznacza to, że lokalne elity społeczne chcąc wejść w posiadanie brązu musiały
nawiązać szerokie relacje kulturowe, niekiedy „łączące” regiony oddalone od sie-
bie o tysiące kilometrów.
Początki epoki brązu na Warmii i Mazurach należą na najsłabiej rozpoznanych
etapów pradziejów naszego regionu. Niewiele w ich badania wniosły dokonania
przedwojennych archeologów niemieckich. Z terenu byłego Kreis Rosenberg
mamy wiedzę o odkryciu zaledwie jednego zabytku wczesnobrązowego, pomimo
że teren dawnych ziem pruskich należał przed 1945 r. do najlepiej rozpoznanych
pod katem archeologicznym regionów w Europie. Na szczęście dowiadujemy się
coraz więcej o tym istotnym okresie pradziejów. W ostatnich kilkunastu latach do-
szło bowiem do odkrycia serii zabytków, które jednoznacznie dowodzą związków
lokalnych wspólnot z ośrodkami brązowniczymi na terenie zachodniej i środkowej
Polski. Jako przykłady możemy podać datowane na lata 1600-1300 p.n.e., a odkry-
te w ok. Łąkorza, Lubnowych czy Karolewa tzw. siekierki z piętką i podniesionymi
brzegami. Szczególny podziw budzi precyzyjnie wykonany i przy okazji zachowany
w bardzo dobrym stanie egzemplarz z ok. Karolewa (fot. 3). Nieco młodsza, dato-
wana na lata 1300-1100 p.n.e. jest z kolei masywna siekierka z Iławy (fot. 4). Roz-
miar zabytku i masa wykorzystanego do jej produkcji surowca mogą świadczyć
o coraz powszechniejszym dostępie do brązu mieszkańców naszego regionu.
Fot. 3. Siekierka z brązu odkryta w ok. Karolewa, gm. Susz, wczesna epoka brązu, I poł.
II tys. p.n.e.