MUZEUM W IŁAWIE. Potrzeba i koniecznośći Ogrodzieńca (fot. 20) odkryte przez członków stowarzyszeń: „Galea” z Susza
i „Pogranicze” z Kisielic. Toporowi z Januszewa towarzyszył odkryty w pobliżu
bełt kuszy – symbol śmiercionośnej broni czasów rycerzy i mnichów.
Jak mogliśmy wcześniej zauważyć, teren Pojezierza Iławskiego dostarczył wie-
lu odkryć monetarnych, zarówno starożytnych jak i datowanych na czasy pruskie.
Wszystkie one stanowiły pochodną złożonych związków polityczno-gospodar-
czych naszego regionu z szerokim światem i wybite zostały w odległych krajach.
Krzyżacy jako pierwsi rozpoczęli produkcję monet w lokalnych miastach i to im za-
wdzięczamy odkrycia pierwszych tutejszych pieniędzy. Z okolic Gardzienia pocho-
dzą znaleziska srebrnych kwartników i nieco od nich większych szelągów. Piękny
skarb 221 szelągów został odkryty w 2010 r. w Karolewie pod Suszem. Z czasów
zakonnych pochodzą również monety pozyskane w okolicach doliny Iławki, od-
kryte przez członków Stowarzyszenia „Ylavia” z Iławy. Obok szelągów takich mi-
strzów krzyżackich jak np. Paula Russdorffa (1422–1441) czy Martina Truchsessa
(1477–1489), wystąpiły wybite w Gdańsku monety króla Kazimierza Jagiellończyka
(fot. 21).
Nowy porządek – Prusy od księstwa do królestwa
Rozwiązanie państwa zakonnego w Prusach stanowi czytelną cenzurę końca
średniowiecza w regionie (1525 r.). U progu swojego istnienia Księstwo Pruskie
znajdowało się w ścisłej zależności lennej od Królestwa Polskiego. Jako pierwsze
Fot. 20. Topór żelazny z Ogrodzieńca, gm. Kisielice, późne średniowiecze, XIV-XV w.