70 lat Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Iławie. Szkic historyczny 27
W 1949 roku w trakcie majowych obchodów Dni Oświaty Książki i Prasy powołano do życia
w naszym mieście nową instytucję kultury – Miejską Bibliotekę Publiczną^14. W pierwszym roku
swojej działalności zawierała ona w swoich zbiorach 727 książek^15. Początkowo MBP mieściła
się w lokalu znajdującym się w ówczesnym Urzędzie Miasta^16. Pod względem tzw. nadzoru me-
rytoryczno-metodycznego, omawiana tutaj placówka bezpośrednio podlegała pod Powiatową
Bibliotekę Publiczną^17. Jej pierwszym kierownikiem była nauczycielka, uprzednio pracująca
w szkole nr 1 (tzw. „czerwona szkoła”) – Irena Dydek. Ponadto do pracowników niniejszej
instytucji należeli m.in.: Kazimierz Kowalski oraz Krystyna (z d. Rzeczkowska) Krakowiak^18.
W pierwszej połowie lat 50. w przedmiocie szeroko pojętego bibliotekarstwa, zaszły pewne,
dosyć istotne zmiany. Na przykład już w 1952 roku biblioteki przeniesiono z Ministerstwa Oświa-
ty do Ministerstwa Kultury. Stworzyło ono Centralny Zarząd Bibliotek. Z kolei pod koniec 1954
roku przystąpiono do zespalania w jeden organizm bibliotek powiatowych i miejskich. W 1955
roku w Iławie doszło do połączenia Powiatowej oraz Miejskiej Biblioteki Publicznej. W tym
też czasie stanowisko dyrektora nowoutworzonej placówki kultury objęła – Danuta Hertel^19.
W okresie sprawowania przez nią funkcji kierowniczych, PiMBP (podobnie jak i obecnie) od-
wiedzali, prowadząc prelekcje – ówcześni znani i lubiani pisarze, m.in. tacy jak: Igor Newerly,
Melchior Wańkowicz, czy też Jerzy Andrzejewski^20. W tym miejscu warto nadmienić, iż w 1967
roku naszą bibliotekę odwiedził autor bardzo poczytnego wśród młodzieży cyklu powieściowego
opowiadającego o przygodach niejakiego Tomka Wilmowskiego – Alfred Szklarski^21.
W 1975 roku rozpoczął się nowy okres w działalności PiMBP. Związany on był ze zmianą
struktury administracyjnej, wprowadzonej na obszarze Polski. Wraz z likwidacją powiatów,
Powiatową i Miejską Bibliotekę Publiczną (która od 1956 roku miała swoją siedzibę na I pię-
trze Powiatowego Domu Kultury, mieszczącego się przy ul. Kościuszki nr 18) przekształcono
w Miejską Bibliotekę Publiczną^22. Do momentu wprowadzenia powyższej reformy w schemacie
urzędniczym państwa, w skład byłej jednostki kultury wchodziło aż 17 bibliotek. Z tego 3 z nich
umieszczone były na terenach miast (Iława, Prabuty, Susz), 14 znajdowało się w ośrodkach wiej-
skich (m.in. w Dziarnach – do 1960 roku, Olbrachtówku, czy od 1970 roku w Jędrychowie^23 ),
a dodatkowo trzeba również doliczyć ok. 100 istniejących (rozsianych w różnych miejscach
(^14) Informator o bibliotekach..., op. cit., s. 3; W. Niesiobędzki, Życie..., op. cit., s. 252; R. Groszkowski podaje datę powstania
Miejskiej Biblioteki Publicznej jako 1 maja 1949 roku, zob. idem w: Szkic..., op. cit., s. 4 – przyp. autora.
(^15) W. Niesiobędzki, Miejska..., op. cit.; idem, Życie..., op. cit., s. 252.
(^16) Według R. Groszkowskiego ówczesny Urząd Miasta mieścił się na ul. Kościuszki pod numerem 4, zob. idem, Szkic...,
op. cit., s. 4, natomiast W. Niesiobędzki podaje, że Zarząd Miejski (czyli prawdopodobnie Urząd Miasta) umiejscowiony
był na tejże ulicy pod numerem 3, zob. np. idem, Życie..., op. cit., s. 252 – przyp. autora. 17
Szkic..., op. cit., s. 4.
(^18) W. Niesiobędzki, Miejska..., op. cit.; idem, Życie..., op. cit., s. 252; Szkic..., op. cit., s. 4.
(^19) Ibidem, s. 5–6, warto w tym miejscu nadmienić, że R. Groszkowski podaje jako rok objęcia funkcji kierowniczej przez
Danutę Hertel – 1958, zob. ibidem, s. 6, natomiast w swoich opracowaniach cytowanych już w powyższych przypisach,
odnośnie tegoż zagadnienia W. Niesiobędzki wymienia rok 1955 – przyp. autora; Informator o bibliotekach..., op. cit., s. 3;
W. Niesiobędzki, Miejska..., op. cit.; idem, Życie..., op. cit., s. 252.
(^20) W. Niesiobędzki, Miejska..., op. cit.
(^21) Podana informacja sporządzona według materiałów będących w posiadaniu Miejskiej Biblioteki Publicznej w Iławie,
udostępnionych autorowi tegoż artykułu. 22
23 W. Niesiobędzki, Życie..., op. cit., s. 252.
Szkic..., op. cit., s. 6.