Jean Piaget (1896-1980), İsviçreli psikolog ve düşünürdür. “Genetik
Epistemoloji” ve “Bilişsel Gelişim” alanında çığır açıcı çalışmalar yapmıştır.
Onun teorisi, “Piaget Teorisi” olarak bilinir. Bu teori; bilme, anlama, yorumlama
ve öğrenme eylemlerini gerçekleştirmeyi sağlayan zihinsel etkinliklerin genel
adıdır. Bu teoriye göre, çocukta düşünme ve dil gelişimi, evrelerden geçerek
oluşmuştur.
Bilişsel gelişim; doğumundan başlayarak insanın anlama, yorumlama ve öğrenme
biçiminde hem nitelik hem de içerik açısından giderek yetkinleştiği bir sürece
işaret eder.
Çocukta Bilişsel Yapının Gelişimi
Piaget’ye göre, şu dört evrede gerçekleşir:
1- Duyusal motor dönem (0-2 yaş)
2- İşlem öncesi dönem (2-6 yaş)
3- Somut işlemler dönemi (6-11 yaşlar)
4- Soyut işlemler dönemi (11 ve sonrası)
İNSANLIĞIN GEÇİRDİĞİ HÜMÜNAL DÜŞÜNME EVRELERİ TABLOSU
Adı Dönemi Bilgi Elde etme Metodu Bilgi Elde Etme
Kaynağı
1- Biyolojik D Sürekli Otomatik, refleksif Doğal Akıl (Brain:
Beyin)
2- Sihirsel D 5 milyon Yıl Önce Kıyas Hayal
3- Mitolojik D MÖ: 50.000 Kıyas Hayal, Tahayyül
4- Tanrısal D. MÖ. 10.000 Tümdengelim Hayal, Tahayyül,
Duygular
5- Felsefi D. MÖ. 1.000 Tümdengelim+Tümevarım Beşeri AKIL; Logos
6- Dinsel D. MS. 3-18. asır. Tümdengelim Hayal, Tahayyül,
Duygu, Akıl
7- Akılcı D. 18. asır Tümevarım+Akıl yürütme Beşeri Akıl
(Reason, Rasyon)
8- Bilimsel D. MS. 19. asır Tümevarım Olgu, obje, olay
9- Akılcı ve
Bilimsel D.
- asır, vd Tümevrarım+Akıl
Yürütme
Bilimsel bilgiBebeklik Evresi (0-3 yaş)
1)Bilişsel gelişim sürecinin 0-3 yaş aralığına denk düşen ilk evresinde insan, önce kendini diğer
nesnelerden ayırt eder. Bu evrede henüz diğer nesneleri ancak kendi eylemleri aracılığıyla duyuşsal
olarak algılayabilmektedir. Bu evrede dış dünya bebek için duyuşsal olarak algılanabildiği ölçüde
vardır.
Çocukluk Evresi (3-9 yaş)
İnsan, dili de yavaş yavaş kullanmaya başladığı 3 yaş sonrasında, eylemler
yoluyla öğrenmekten, kavramlar yoluyla öğrenme evresine geçer. Çocuğun dili
kullanmaya başlaması onun kavramlaştırarak düşünme, yani sembolik düşünme
becerilerini geliştirir.
Ergenlik Evresi (9-15 yaş)
9-15 yaş arası evrede somut nesneler ve olaylar arasındaki mantıksal ilişkiler
kurulur. Soyut biçimde mantık yürütme, soyut önermeler arasında mantıksal
ilişki kurma ve bu ilişkileri test etme eylemleriyse normal olarak 15 yaş ve
sonrasında ulaşılır.