Bağırmada, bağıranın kendisini yükseltme, bağırdığı kişiyi aşağılama ve
küçümseme vardır. Ezan okunuşunda hem Allah ve peygamber lafızlarını
bağırarak ve haddinden fazla uzatmada onlara hem de okunan kişilere karşı bir
aşağılama ve küçümseme vardır.
Duyarsızlık
Duyarsızlık, ilgisizlik ya da kayıtsızlık; bir kişinin, toplumun veya diğer insanların
duygusal, sosyal veya fiziksel yaşamlarına ilgi ve saygı duymamasıdır, onları
önemsememesidir. Kişide duyarsızlık bir hastalıktır. Bu hastalığa şizofreni
hastalığı neden olur. Bağırarak ezan okumada başkalarına karşı bu duyarsızlık
söz konusudur.
Anksiyete
Psikiyatride bir grup hastalığın genel adı olan anksiyete; endişe, kaygı korku,
gerilim, tedirginlik ve sıkıntı halidir. Yaşanan iç çatışmaların sonucudur.
Öğrenilmiş davranışlardır. Canlıların dış ortama uyum çabasında koruyucu bir
tepkidir. Denetim dışına çıkıp kişinin işlevselliğini aksattığında anksiyete
bozuklukları olarak incelenir. Ezan okunuş biçiminde lafızları aşırı bağırma ve
uzatma nedeniyle anksiyetenin yani kaygının varlığı görülür. Bir kaşık suda fırtına
koparmanın örneğini göstermektedir. Bir tane sesli harfte yüz harflik kaygı
sergileniyor.
Psikosomatik Hastalık
Psikosomatik hastalık, psikolojik hastalıkların ağızla dışavurumu hastalığıdır ve
bozuk psikoloji kökenli fiziksel hastalıklarının ve davranış bozukluklarının genel
adıdır. Psikanaliz açısından bu hastalığın fenomeni, insanın kendisine
odaklanmasının azalması ya da kaybolmasıdır. Kişi davranışlarını ve hareketlerini
kısmen kontrol edemez. İçe dönük insanlarda görülür. Çocukluk döneminde
yaşanan olumsuz durumların sonradan ortaya çıkması şeklinde başlar ve
nedenleri arasında iç sıkıntının bedenle özdeştirilmesi yer almaktadır. Mutlaka
tedavi edilmesi gerekir.
Yine bu hastalıklar, kendisini beşeri düşünme ürünleriyle gerçekleştiremeyenlerin,
Tanrı’nın verdiği ağız gibi hazır (a priori) doğal aygıtlarla ispat etme çabasıdır.
Çağımızda bu yollarla ispat etmenin hiçbir değeri olmadığı gibi böyle kişiler
animal ya da “hayvanımsı insan” veya günümüzün tabiriyle, “insanımsı hayvan”
olarak görülürler. Ezanın yüksek sesle bağırarak okunuş biçimi, okuyanın
psikosomatik hastalıklarının semptomlarını gösterir.
FELSEFE AÇISINDAN
Bağırmanın felsefi okuması şudur:
Thymotik Öfke
İnsanda; kanıtlama, ispat anlamında thymos denen bir yeti vardır. Thymostan
kaynaklanan kabul görme ve kendini ispat etme arzusu aynı zamanda insan
bencilliğinin de psikolojik mekanıdır. “Thymotik ben”, gerek kendi şahsıyla
gerekse başka insanlarla ilgili şeyler hakkında kendi değer yargısının kabul
edilmesini talep eder. Kabul görme arzusu, kendini kanıtlamanın bir biçimidir,
kendi değerlerini çevreye yansıtmaktır. Başka insanların, bu değerleri kabul
etmemesi öfkeye yol açar.
Megalothymia