muhafazakâr kesimlerin çocukları, kendilerini ebeveynleri gibi İslâmî-
muhafazakâr kimlik üzerinden tanımlamıyorlar büyük ölçüde.
Bu anket, dinin, artık kimlik olarak kullanılmadığını gösteriyor. Bu, çağdaşlık
açısından normal bir gelişmedir. Çünkü çağımızda din, kimlik olarak kullanılmıyor.
Çeşitli Kimlikler
Dinsel medyada şöyle bir yazı: Türkiye Gençlik STK’ları Platformu’nun Kasım
2018 tarihli yaptığı kamuoyu yoklamasına göre, gençlerin % 31’i kendini
milliyetçi, % 29’u Atatürkçü, % 16’sı muhafazakâr, % 12’si dindar, % 11’i ise
demokrat olarak tanımlıyor. Bu araştırmanın gösterdiği üzere Türkiye’de artık tek
değil, çok çeşitli kimlikler ve kimlik arayışı vardır.
Siyasal İktidarın Etkisi
Anomi
Son 15 yıllık siyasal iktidar döneminde ülkede her alanda değer boşalması adı
verilen “anomi” üretmiştir. Bunların başında eğitim anomisi ve ahlaki anomi
gelmektedir.
Eğitimde Anomi
Milli Eğitimde müfredat programlarının sulandırılması, din eğitimi alanını da
etkilemiştir. İslam dinini, zihinlere hitap eden çağın felsefesi ile öğretmek yerine,
dinin duygulara hitap edilmesine ağırlık verildi. Zihinselliğe geçildiği çağımızda
artık duygusal din çağdaş kafalar tarafından kabul görmemektedir.
İslam’ın Tarih Yapılması
Dinci eğitim vermek nedeniyle İslam, Türk toplumunun tarihi yapılmaya
çalışılıyor. Bu ise, imkansızdır. Çünkü bir dine mensup olmak, onun tarihine
mensup olmayı sağlamıyor. Bir geçmişin tarih yapılabilmesi için, onun
oluşumunda aktör olmuş olmak gerekiyor. İslam’a girmeden önceki tarihin,
Türklerin kendi tarihleri olması imkansızdır. Çünkü Türkler, o dönem İslam tarihi
içinde değillerdi. İşte böyle zorlama tarih eğitimi, Türk toplumunu dinden
uzaklaştırmaya neden oluyor.
İmam-Hatip Eğitimi
İmam-Hatiplerde, eski din anlayışının çok sayıda boyutunu öğrenmek mümkün
oluyor. Bu durum, dini çağımızla kıyaslamak ve din hakkında daha isabetli karar
vermek imkanını doğuruyor. Bu durum, dinin bu çağdaki asıl yerini tespit etmeye
ve onu kimlik olarak görmemeye ve onu aşmaya katkı veriyor. Dini; kişi ile
tanrısı arasında bir mesele olmaya yerleştiriyor. Diğer okullarda okutulan hamasi
İslam bilgileri, öğrencileri duygusal dinci yapmakta ve cemaatlere insan kaynağı
yetiştirmektedir. Onlar, dini, kimlik olarak görebiliyor.
Ahlaki Anomi
Alt sınıf insanları siyasal iktidarı elde edince, devletin sahip olduğu ama bütün
milletin olan üst sınıf ekonomik nimetlerle ve sosyal statülerle karşılaşırlar. İşte
burada kendilerinin animal-libinal duygularına hakim olamazlar. Günah olarak
bildikleri fiilleri işlerler. Ahlaki ve dini değerler boşalması adı verilen “anomi”nin
hava boşluğuna düşerler.
Ayrımcılık Yapmaları
Dinler, karakterleri gereği zaten din temelli ayrımcıdırlar. Çağdaşlaşamamış
dinsel iktidarlar da temelde ayrımcı karaktere sahip olurlar. Ülkesinde yaşayan