1990 KÖRFEZ KRİZİNİN PROJEYE ETKİSİ
Ağustos 1990 yılında Körfez krizi patlak verir. O dönemde Irak’ın başında bulunan
Sadam Hüseyin, ani bir kararla Kuveyt’e girip işgal eder ve Kuveyt’in Irak’a bağlı bir
eyalet olduğunu tüm dünyaya ilan eder.
Bu durum elbette ki hiç bir ülke tarafından kabul edilmez ve bölgede savaş rüzgar-
ları esmeye başlar. Hemen akabinde Ocak 1991’de ABD, askeri müdahale yaparak
Kuveyt’i eski bağımsız statüsüne kavuşturur.
Tam da o aylarda bir gazeteci TOYOTASA Genel Müdür yardımcısı Kubota-san’ı
ziyaret eder ve kısa bir röportaj yapar. Ancak bu röportaj sırasında ya bir yanlış
anlama, ya da kasıtlı bir çarpıtma ile haber ertesi gün gazeteye şu şekilde yansır:
“Mr. Kubota; Körfez krizi nedeniyle çıkacak bir savaş, Toyota yatırım projesi-
ni olumsuz etkileyebilir” dedi.
Bu ifadenin gazetede yayınlanması, Sabancı tarafında tam bir şok etkisi yaratır. O
sabah Maltepe’deki ofise geldiğimde sabah saat 08:30 civarı Sakıp Sabancı’nın
apar topar ofise geldiğini gördüm. Sakıp bey derhal Kubota-san’ın odasına girdi.
Tahmin edileceği gibi; gazetede çıkan bu haberin ne anlama geldiğini sormuştur.
Kubota-san elbette böyle bir ifade kullanmamıştır ve böyle bir niyet te yoktur. Sa-
nırım Sakıp beyi ikna etti ki konu kapandı. Bu olay sonrasında Türkiye’de yıllarca
görev yapan Kubota’nın o günden sonra hiç bir basın mensubu ile görüştüğüne
şahit olmadım. Deyim yerinde ise basın ile görüşmeye tövbe etmişti sanki.
IRAK’A GİDEN TOYOTA COROLLA’LAR
(Kime niyet, kime kısmet)1990 yılında patlayan Körfez Krizinden TOYOTASA’ya yansıyan en önemli konu;
Japonya’dan yüklenip Irak’a gönderilmekte olan 2 gemi dolusu Corolla araçların
durumu oldu.
TOYOTA, Körfez Krizine çok ani yakalanmış, 5 bin civarında Corolla dolu 2 gemi
Basra Körfezine girmek üzere iken TOYOTA’nın talimatı ile durdurulmuştu. Bin-
lerce Corolla deniz üzerinde TOYOTA’dan talimat bekleme durumunda idi. TOYO-
TA‘nın buna acil bir çözüm üretmesi gerekiyordu.
Doğal olarak hemen Özdemir Sabancı’yı aradılar ve bu araçların Türkiye’de satıl-
ması konusunda desteklerini istediler. Özdemir bey derhal kurmaylarını topladı ve
konuyu enine boyuna tartıştı. Aşılması gereken bazı sıkıntılar vardı.
- Bu araçların spekleri Türkiye için uygun muydu? Irak’ın iklim şartları göz önüne
alındığında hepsi klimalı olan bu araçlar çok cazip idi. O dönemde klima, Türkiye’de
opsiyonel olarak sunulan bir aksesuar (!) idi. - İthalat işlemleri ayrıca yönetilmesi gereken bir süreç idi. TOYOTA’nın tüm gümrük
evraklarını yeniden düzenlemesi gerekiyordu. TOYOTA bunu hızlıca yapacağını
belirtti.