FABRİKA İNŞAATLARININ İHALE EDİLMESİ
Fabrika binalarının detay projeleri TOYOTA tarafından hazırlandı ve Türkiye’ye
gönderildi. Bu projeler baz alınarak inşaat işlerinin ihale edilmesi gerekiyordu. TO-
YOTA ayrıca çok detaylı bir inşaat sözleşmesi ve şartnamesi de göndermişti.
Fabrika inşaatı için öncelikle TOYOTASA bünyesinde bir inşaat gurubu kuruldu.
İnşaat gurubunun başına da eski bir Enka yöneticisi olan Asım Kefeli getirildi. Asım
Beyin ekibinde; bir Mimar (Begil Saruhan), bir İnşaat Mühendisi (Celal Yüksel) ve
bir Makina Mühendisi bulunuyordu.
Projeler, şartnameler ve sözleşmeler detaylı bir şekilde incelendiğinde her ikisinin
de çok ağır şartlar ve yaptırımlar içerdiği görüldü. Bu arada Özdemir beyin sözleş-
me kapsamına mutlaka konmasını istediği tek bir madde vardı; “TOYOTASA iste-
diği her an, hiç bir gerekçe göstermeden inşaat firmasının anlaşmasını tek taraflı
olarak feshedebilir.”
Asım bey, buna itiraz edecek oldu ve “Zaten son derece ağır şartlar içeren şart-
name ve sözleşmelere ilaveten böyle bir maddenin konmasını hiç bir firma ka-
bul etmez, inşaatı yaptıracak firma bulamayız” demesine rağmen Özdemir bey bu
maddeden hiç taviz vermedi.
Japonlar inşaatın bir Japon firmasına (Hazama Co.) verilmesi önerisinde bulun-
dular. Türk firmaları ile de görüşmeler yapıldı. Ana müteahhit firmanın seçiminde
Japonlarla Özdemir bey arasında zorlu görüşmeler ve tartışmalar yaşandı.
Sonunda Özdemir Sabancı ağırlığını koydu, ENKA Holding’in patronu Şarık Tara ile
bizzat görüşerek inşaatın ana müteahhiti olarak (Japonları da ikna ederek) “ENKA
İnşaat” firmasını seçti.
Projeye bir “HAKEM” Atanması
Bu arada Japon tarafı, geçmiş tecrübelerinde yaşadıkları bir başka endişesini dile
getirdi. İnşaatların devamı sırasında ve bitirilmesi sonrasında üretim grubuna devir
işlemlerinde inşaat gurubu ile üretim grubu arasında ortaya çıkacak anlaşmazlık-
ların çözümünde mantıklı bir yol bulunması gerekiyordu. Bu konuda yaşanması
muhtemel karmaşadan ve tartışmalardan endişe ediyorlardı. Buna çözüm olarak
TOYOTA, dışarıdan çok tecrübeli bir Japon İnşaat Mühendisinin (Mr. Hara) görev-
lendirilmesini önerdi. Böylelikle Mr. Hara, İnşaat gurubu ile Üretim gurubu arasında
hakem olarak görev yapacak, anlaşmazlıklarda karar mercii olacaktı. Taraflar bunu
son derece mantıklı bularak onay verdiler. Gerçekten de bu kararın ne kadar isa-
betli olduğunu ilerleyen aylarda gördük.
