TOYOTA, KENDİ YAN SANAYİSİNİ DE GETİRİYOR
TOYOTA’nın başarısının altında yatan bir çok neden var. Öncelikle Toyota Üretim
Sistemini geliştiren ve başarı ile uygulayan bir firma olarak bu sistemi kendi tedarik-
çi firmalarına da yaygınlaştırma çabası. Bu amaç için TOYOTA, Japonya’da önce-
likle önemli tedarikçi firmalarına ortak olmayı ve kendisinden emekli olan üst düzey
yöneticileri bu firmalarda görevlendirerek Toyota Üretim Sisteminin bu firmalarda
da uygulanmasını sağlamıştır.
TOYOTASA projesi ile birlikte bu firmaların üç değişik yöntem ile Türkiye’ye gelme-
leri sağlandı;
TOYOTA’ya güvenerek kendi sermayesi ile gelen firmalar
(Örmek; SANGO Egzoz, TOYOTETSU Pres, Nippon Denso... vb)
Sabancı ile ortak JV (Joint Venture) şirketi kurarak gelen firmalar
(Örnek; YAZAKISA: Kablo demetleri, Pilsa-Boshoku: Koltuk üretimi...)
Türkiye’de konusunda uzman Türk firmaları ile Japon tedarikçi firmaların işbirliği
(JV- ortaklık veya lisans anlaşmaları) yaparak gelmesi. Bu işbirlikleri de TOYOTA-
SA organizasyonunda yapıldı. Aday Türk firmaları, Japon firma yetkilileri ile birlikte
ziyaret edilerek, ortak değerlendirme ile seçildi.
Örnek;
Daifuku Konveyör - Metkon,
Polisan Boya - Kansai Boya,
ÇBS - Shinto,
Marshal - Nippon Paint...vb.
Tabi bunda Özdemir Sabancı’nın gayretlerini göz ardı etmemek lazım. Ancak (ma-
alesef) Sabancı Grubu TOYOTASA’dan çekildikten sonra ortak olduğu bu firmalar-
dan da çekilmek durumunda kaldı.
TOYOTA’nın tedarikçi firmalarından aldığı parçaların fiyatlandırma konusunda çok
takdir ettiğim bir yaklaşımı var. Tedarikçi firma ile birlikte oturup, detaylı maliyet
analizi yapmak firmanın kâr marjını da birlikte belirlemek. İleride yapılacak KAIZEN
çalışmalarında da firmaya destek olmak, elde edilen maliyet düşüşünü birlikte pay-
laşmak prensibi var. Böylece tedarikçi firmanın zarar etmeden ancak fahiş oranda
kâr etmesini de önleyecek adil bir sistem kurmuş oluyor. Tam anlamı ile “Kazan
- Kazan” prensibinin uygulanması. TOYOTA, Türkiye’de de tüm tedarikçi firmalara
aynı yaklaşımı gösterdi. TOYOTA’nın tedarikçiler nezdinde sahip olduğu prestij, gü-
ven ve saygıya Türkiye’de de şahit olduk.
Ayrıca Türkiye’deki tedarikçi firmaların karşılaştığı kronik kalite sorunlarında, TO-
YOTASA’da görev yapan Japon mühendislerin bizzat o firmalara giderek problem
çözme konusunda destek verdiklerine de şahit olduk.