sundung do haro no kotumbayaan tinan tokou nga okon ko kirati do simbanan o adat
di alaid no gunoon tokou loolobi no id aspek mamantang soira haro tulun di midu
pogun. Ii no o rasional do potimporonon o adat sundung do kosimban o pomogunan
tu katanud do kinoingkokoton komodenan.
Ogumu o adat di kakal do gunoon soira haro midu pogun id isoiso kinoyonon
dii. Adat nopo di ginuno gisom baino nga miagal ko karalan-ralano soira haro midu
pogun, pogoduhan, nunu koimaan di milo om au milo. Tikid kinoyonon, tikid watas
nga misuai o karalan-ralano soira haro minidu pogun id isoiso kinoyonon. (Phelan,
1983 id Saidatul Nornis Hj. Mahali & Budi Anto Mohd Tamring, 2011).
Kapatayadan Kobolingkaangan
Haro tulun di oborulung soira kotimung do piipiro maklumat mantad tinaru Kadazan
Dusun i mantad di kinoyonon toi ko’ watas di misuai. Dadi, pointalangon o kaadat-
adato midu pogun id Kampung Kaingaran Tambunan montok popokito adat minidu
pogun tu haro kopogisuayan do adat diti id kinoyonon suai sundung do iso o tinaru.
Ponoriukan nopo diti nga mongilo i mononoriuk do poingkuro o kaadat-adato minidu
pogun di guugulu om baabaino id Kampung Kaingaran Tambunan. Mongilo i
mononoriuk do nunu o nokosimban id adat ontok haro minidu pogun. Sundung do
nakawaya i mononoriuk do piipiro o kinaantakan ontok haro o minidu pogun nga au
noilaan poingkuro o adat ontok haro minidu pogun do lobi poinralom. Au noilaan
nung haro nokosimban toi ko’ kakal i do ingkaa mantad di laid po.
Mantad di pogulu po do katanud om kokito i mononoriuk do kaadat-adato
minidu pogun id kinoyonon dii. Sundung do ingkaa, aiso po o angkab di mononoriuk
do minsingilo do poinralom kokomoi kaadat-adato di nuru tonudon solinaid timpu
mamantang ontok haro minidu pogun. Kopuriman i mononoriuk do haro kosimbanon
om haro pisuayan id tikid kinaantakan di midu pogun id kinoyonon dau. Sabaagi
poomitanan, haro i alaid do lisokon o tinan. Haro nogi i arah-arahon o
kapamalasakan do tinan. Ii no o au oilaan di mononoriuk do hiti. Suai ko ii, moi kasari
i mononoriuk rumikot soira haro o midu pogun id kinoyonon dau nga au isio katanud
do koinsanai o koimaan-koimaan di nuru maan gisom do aawi i timpu mamantang.
Au songkuro atalang i mononoriuk kokomoi adat kooturan, poguduhan om koimaan.
Suai ko ii, faktor koinganan di okuri nga iso faktor okuri koilaan kokomoi
kaadat-adato minidu pogun diti. Dadi, au nokito o adat di laid. Oponsol no tomod do
moi sungod di komolohingan montok mongilo do poinralom kokomoi adat minidu