YUNUS KISSASI
Bu olay Ninova'da meydana gelmiştir.
Araştırınca varılan sonuç şudur.
Asurluların başkenti Ninova’da her taraf balık
figürleriyle dolu. Mühürlerine Dicle ve Fırat
sularının tanrısı Enki’nin figürünü basan
balıkperestlerin ülkesi. Yunus bu ülkeden
yükselttiği tek Allah inancından dolayı
dışlanan, kovulan ve bunun sonucu olarak
şehirden hicret etmeyi düşünerek ayrılan ve
bir gemiye binip başka yerlere gitmeyi
hesaplayandır. Ninova halkı, tıpkı Muhammed
peygambere yapılan gibi, işlerine gelmeyip zora girince, onu yakalamak ve
öldürmek istediler.
O da şehri terk etmek istedi.
Ve o şehre sitem etti ve küstü. Lanet olsun size o kadar anlattım, bir kişi
bile bana inanmadı dedi ve Yunus yorgun argın gemiye bindi.
Gemidekilere katıldı, Fakat o gün deniz dalgalı olup fırtınalı olduğundan,
gemidekiler de su tanrısı Enki’nin öfkelendiğini, bir şeye kızdığında denizin
böyle olduğuna inandıklarından gemiye binen Yunus ile çekişmeye
başladılar. Yunus bu tür inançların batıl olduğunu söyleyince öfkelendiler
ve aralarında karşılıklı çekişme çıktı. Gemidekiler Yunus’un kendi
tanrılarının gazabını çekecek lâflar ettiğini gördüler ve onu yalnız bularak
sıkıştırdılar. Bugünkü tabirle Bu adam devlete karşı geliyor, polis çağırın
türünden lâflar ettiler ve böylece Yunus gemideki çekişmeyi kaybetti,
kaybedenlerden oldu...
Su tanrısı Enki’yi balık ile sembolize edip onu kendisine devlet ve
imparatorluk araması olarak kabul eden Asur devleti onu zindana kapattı.
Çünkü gemidekiler polis çağırıp devletin adamlarına teslim ettiler. Böylece
Yunus balığın (devletin) eline düştü, onun tarafından yutuldu, zindana
kapatıldı. Çünkü kınananlardan, suç işlediği sanılanlardan, tanrıların
gazabını çekenlerden birisi olarak görülüyordu...
Ayette geçen Onu yuttu/kapattı (eltegamehu) ifadesinin esas anlamı
kapamak, kapatmak demektir. Türkçede kullanılan lokma kelimesi de
buradan gelir. Bir şeyi ağza götürüp dudakları kapatınca lokma alınmış
olur. Buradan hareketle lokmayı yutmak tabiri gelişmiş ve ikincil anlamda
yutmak manası kazanmıştır. Bu anlamda Türkçede birine lokma olmak
ifadesini çağrıştırır. Yani burada balık tarafından yutulmak, devletin eline
düşmek, cezaevine kapatılmak, zindana tıkılmak demektir.
Eğer bizi ananlardan, tesbih edenlerden olmasaydı diriliş gününe,
kıyamete kadar orada kapalı kalırdı. Zindana kapatılmış bir halde oradan
çıkamazdı. Ayette geçen fi batnihi ifadesi Onun karnının içinde manasına
geldiği gibi kökün esas anlamı gizli kalmak, kapalı olmak, kapalı kalmak
olduğundan kapatıldığı, üzerine kapıların örtülüp karanlık zindanlara
mahkûm edildiği yerden kıyamete kadar bir daha çıkamazdı manası
kazanır. Kaldı ki balığın karnı burada Arması balık olan, mühürlerine balık
figürü basan dönemin Asur devletinin insanları kapattığı, karanlıklara
mahkûm ettiği zindanı, cezaevi demektir.