Tuis. 04

130 tuis April 2017

agterblad

Veel meer as ’n mode-item – eerder ’n maat!

Dis hoe Riana Scheepers voel oor haar troetelhond.

Iets wat ek

my eie kan noem

Daar is ’n droefnis op aarde wat uniek in sy

verskriklikheid is en dit is die droefnis van

’n troeteldier se afsterwe.

Sommige mense het geen begrip vir die

groot hartseer as jy ’n troeteldier verloor nie

• ’n dier is mos net ’n dier sê hulle.
  Hierdie mense is nie eintlik “mense” nie;
  hulle is organismes van ’n laer orde met
  wie ek nie eintlik wil assosieer nie. Maar
  daar is wel diegene wat verstaan as jou
  hart wil breek oor een van jou dierevriende
  se afsterwe. Hul deernis en begrip is al
  klaar ’n troos. Neem gerus maar kennis
  van die uitspraak dat ’n samelewing se
  beskawingspeil gemeet kan word aan die
  mate waarin hulle na hul bejaardes en
  diere omsien.
  Die interessante en komplekse
  verhouding tussen die mens en die
  diereryk is so oud soos die mensdom.
  Namate die mens ontwikkel het het
  hierdie verhouding natuurlik ook meer genuanseerd geraak.
  Diere is mettertyd nie meer net gejag en verorber nie maar ook
  makgemaak. Ons het hulle ingespan om vir ons te werk. Hulle
  het ’n voedselbron geword. Uiteindelik was diere nie meer net
  nuttige werkesels of kos nie hulle is ook aangehou vir die mens
  se twyfelagtige behoefte aan plesier. In die beste gevalle het hulle
  ons getroue en lojale vriende geword.
  Dit is bekend dat die heersers en welgesteldes van die antieke
  tyd private dieretuine gehad het waarin eksotiese diere en voëls
  aangehou is – net vir die aardigheid daarvan. Ek bedink ’n toneel
  waarin ’n koning vir sy gunsteling-minnares vra: “Wat wil jy vir jou
  verjaarsdag hê my enigste liefling?”
  En Enigste Liefling kielie hom met ’n pouveer en antwoord:
  “ ’n Kameelperd my skat. Ek het nog nie ’n kameelperd in my
  tuin nie. Ag toe? Hulle is tog só mooi!”
  Maak nie saak of hierdie pragtige langnekdiere in daardie land
  kan oorleef of nie en dat Enigste Liefling baie gou verveeld gaan
  raak met haar geskenk nie Koning Skat stuur sy kamerheer uit
  met die bevel: “ ’n Kameelperd uit Afrika! En gou!”
  Iets wat my fassineer is hoe die rykes en die beroemdes nog
  altyd hul sosiale status probeer verhoog het deur die troeteldiere
  wat hulle aanhou. Vroeg in die vorige eeu het dit ’n onhebbelike
  mode geword: Aktrises en sosiale vlinders wat hul intrede op die
  rooi tapyt maak met fladderende wimpers baie diamante – en ’n [email protected]

Riana

glimmende jaguar aan ’n ketting. Of ’n

grommende wolf. Of ’n slang om Madame

se hals gedrapeer. Hoe meer eksoties hoe

beter. Maak nie saak of die jaguar of die

wolf tuis gevoel het by dié glinster-

geleenthede nie hulle was deel van

die rykes en beroemdes se uitrusting

en aansien.

Die mate waarin hierdie arme diere

misbruik is het nie einde gehad nie. Een

dame het haar verskyning gemaak met

twee fabelagtige oorkrabbers: Twee ragfyn

koutjies wat aan haar oorlobbe gehang

het met twee identiese vlinders wat

wanhopig daarin rondfladder. Dit

natuurlik moes hierdie vrou

onweerstaanbaar en beeldskoon maak

iets wat sy nie op haar eie kon bereik nie.

Dapper moes hierdie vroue ook gewees

het want die hoogtepunt van hierdie

troeteldier-mode was toe hulle begin het

om ’n lewende tarantula as borsspeld te gebruik. Onder skerp ligte

sal ’n tarantula aan ’n aandrok vasklou en só vasgeklem bly totdat

dit weer donker word en afgehaal kan word. Hierdie vroue het die

hele aand ’n pragtige maar grillerige borsspeld aan hul boesem

gehad. Ek wonder net: Wie het met haar gedans?

Van watter soort troeteldier hou ek?

Kom ek vertel die storie van my skoonpa en sy pavement

special-brak waarvoor hy bitterlik lief was. Op ’n dag stap hy met

die gediertetjie by die see. Van voor kom twee deftige dames

elkeen met ’n gekamde gestrikte en geparfumeerde poedel aan ’n

leiband. Skoonpa is ’n galante heer. Hy groet en komplimenteer die

dames met hul versorgde poedels.

“Watter ras is jou hond?” vra een van die dames vir Skoonpa en

kyk afkeurend na Tiekie.

“Sommerso iets deurmekaar” sê Skoonpa. “En hy is ’n

fantastiese maat.”

Die deftige dame trek haar neus fyntjies op. “Ten minste is dit iets

wat jy jou eie kan noem” sê sy en stap aan.

Só ’n troeteldier het ek. Klara my liefhond wat ek regtig my eie

kan noem.

Ek hoop ek is haar liefde en lojaliteit waardig.

Illustrasies

Paula Dubois