hoe het kan eindigen, maar wordt zelfs een maatstaf
opgesteld voor de beoordeling en keuze van echte
vrienden en alledaagse vriendschappen. Op deze ma-
nier komt naar voren dat een alledaagsevriendschap
per definitie nog helemaal geen échte, hoogstaande
vriendschap hoeft te zijn.
Dit onderscheid vormt de kern van de bespreking. Al-
ledaagse vriendschappen zijn gebaseerd op nut en
genot. Mensen sluiten zich bij elkaar aan omdat ze iets
van elkaar nodig hebben, of het nu gaat om materiële
steun, hulp bij problemen of puur plezier. Deze vriend-
schappen zijn vaak van oppervlakkige aard en kunnen
veranderen naarmate de omstandigheden veranderen.
Aan de andere kant staan de hoogstaande vriendschap-
pen, die Cicero beschouwt als de ware vorm van
vriendschap. Deze vriendschappen zijn gebaseerd op
deugdzaamheid, integriteit en wederzijds respect. Ook
loyaliteit speelt een belangrijke rol in deze hoogstaande
vorm van vriendschap. Cicero geloofde dat deze ware
vriendschappen alleen mogelijk zijn tussen deugdzame
mensen, omdat deugd de basis vormt voor een duur-
zame en oprechte relatie. Zo’n relatie is daarbij niet al-
leen goed voor persoonlijk genot, maar draagt ook bij
aan het algemene welzijn van de samenleving.
Kies je vrienden zorgvuldigCicero’s bespreking van de oorsprong, grenzen, soorten
en criteria van vriendschap beschikt over de capaciteit
om bij haar lezers een evolutie in het denken te veroor-
zaken. Door stil te staan bij wat vriendschap nu eigen-
lijk is en de lessen uit de dagelijkse praktijk van het
leven te fuseren met het theoretisch kader van Cicero,
kunnen we veel te weten komen over onze eigen
vriendschappen. Aan het voeren van een vriendschaps-
band gaat immers ook een proces van selectie vooraf.
Het boek leert dat onze keuze zou moeten vallen op
mensen die standvastig, betrouwbaar en evenwichtig
zijn. Of onze huidige vrienden ook daadwerkelijk aan
deze eisen voldoen, weten we echter pas als het leven
ons een test presenteert; een echte vriend onderscheid
je immers pas in onzekere tijden. Dus wapen u met Ci-
cero!Marcus Tullius Cicero, Vriendschap. Vertaald en
toegelicht door Rogier van der Wal, Gorredijk:
Noordboek, 2022.Marcus Tullius Cicero