kiwaa o piagalan doid kawo dupot di aanu nga au i nokointalang kokomoi
karalano papataan miagal di ponoriukan di pinoindalan.
Suai ko’ tinaru Kadazandusun, kiwaa nogi o tinaru suai di momoguno
do ginama id pogun dati miagal ko’ id ponoriukan di Rohir om Yusoff (2020) i
kiuhu ‘Pemuliharaan Jerat Sembat Orang Asli Suku Temuan Di Kampung
Gapam, Jasin, Melaka. Ponoriukan nopo dilo popointalang do Orang Asli Suku
Temuan nga momoguno do ginama sabaagi iso kakamot id pongintorusan
montok mogihum kaakan-akanan om nogi panamong do tootonomon miagal
ko’ ginama serkap, ginama pomobog, ginama tikus, ginama sembat om
ginama libas. Id konteks diti, mulong po do kiwaa piagalan tokuri id aspik
kakamot pomonsoi ginama nga agayo i pisuayan miampai do ginama
koubasanan id Kampung Turuntungon Ranau, Sabah, loolobi po id aspik
kangarano, karalano papataan, om bontuk dau.
Sumusuhut, ponoriukan di Anthony Simon (2015), kiuhu Ginama
Koubasanan i kihontolon montok popointutun kawagu om popoia’ kumaa
tangaanak kokomoi toilaan sandad id koposion sumolusuk nokopogulu. Id
suang ponoriukan dilo, pinointalang o piipiro kawo ginama koubasanan miagal
ko’ darat, kasip, sodik, sungul om tingkawa miampai nunu dupot kosulung om
nogi kakamot pomonsoi no. Mulong po do ingkaa, kiwaa o pisuayan mantad
do ponoriukan diti tu kitudu mogilo kasandadon om karalano papataan ginama
koubasanan id Kampung Turuntungon Ranau, Sabah.
Suai ko’ ilo, kiwaa nogi o ponoriukan di Debbra Dominic (2022) i kiuhu
do Kopomogunaan Ginama Kasip Doid Koposion Do Tinaru Kadazan Dusun
id Kampung Libang Laut, Tambunan. Id ponoriukan dilo, minonorisid isido
kokomoi do koulaulaho kogorisan sandad doid kopomogunoon do kasip,
kapamansayan om nogi teknik papataan do ginama kasip. Okito o pisuayan
mantad do ponoriukan di poindalanon tu mogintong do kasandadon id aspek
kakamot pomonsoi miampai tadon ginama om nogi mogilo karalano papataan
montok do 5 ginama di suai ko’ kasip. Dadi, ponoriukan nopo diti nga kaanu
do mongintalang kokomoi ginama koubasanan di au po nosoriuk id ponoriukan
suai.