beter dan materialisme, maar het oogt ook als het soort innovatie dat zich
waarschijnlijk zal verspreiden. En ik geloof dat dit zal gebeuren. Maar als ik dat
beweer en jij mij gelooft, dan zouden er al tekens moeten zijn die erop wijzen
dat het materialisme wegkwijnt en het experiëntialisme opkomt. Is er bewijs dat
dat gebeurt? Dat is er inderdaad, en veel ook, als je weet waar en hoe je moet
kijken.
In de voetstappen van de experiëntialisten
In een perfecte wereld zou het heel eenvoudig zijn trends te ontdekken en te
voorspellen. Er zou heldere, duidelijke informatie zijn over wat iedereen denkt
en doet – en ik zou geen werk hebben. Maar in het echte leven moeten
trendanalisten zoals ik het zien te rooien met imperfecte informatie, met heel
veel ruis erin. Sommige trends, zoals kleurenblokken of dierenprints, kun je heel
gemakkelijk spotten, vooral als ze seizoensgebonden zijn en gewoon overal
zichtbaar, de pers erover publiceert en iedereen het draagt.
Maar als de trend die je volgt een culturele verandering is – een
fundamentele verandering in de waarden die de wereld waarin we leven
ondersteunen – en die verandering nog in het heel vroege beginstadium verkeert,
dan is die veel lastiger bloot te leggen. In die gevallen moeten we de trend
identificeren door de schaduwen die hij werpt en de voetafdrukken die hij maakt.
Gelukkig heeft de beweging wég van het materialisme en richting
experiëntialisme veel schaduwen geworpen, en laat ze onmiskenbare sporen na.
Om te beginnen zijn er de uitkomsten uit de onderzoeken die ik in de
inleiding heb genoemd. Maar net als de bevinding dat over het geheel genomen
twee van elke drie mensen de gewoonte hebben hun leven te ontspullen door
dingen weg te doen^12 , heeft het onderzoek ook uitgewezen dat drie van de vier
innovators en pioniers (early adopters) stelden dat zij spullen hadden
weggedaan. We weten door de S-curve dat de innovators en pioniers degenen
zijn die de toekomst vertegenwoordigen, en daaruit kunnen we afleiden dat meer
mensen in de toekomst spullen weg zullen doen.
Dan is er nog het goed gemarkeerde, veertig jaar oude spoor dat rechtstreeks
naar de statistieken leidt in het werk van de politieke wetenschapper Ron
Inglehart^13 , die ik in de inleiding aanhaalde. Het onderzoek waaraan hij in 1970
is begonnen en dat sindsdien is blijven lopen – het heet nu de World Values
Survey – toont aan dat we al meer dan vier decennia lang bezig zijn minder
materialistisch te worden.