170 Finansal Ekonomi
Yönetim Riskleri: Üst yönetiminin ülke, sektör ve şirket ölçeğine uygun ge
rekli bilgi düzeyi, nitelik ve tecrübeye sahip olmaması ve dolayısıyla şirketin kötü
yönetilmesi nedeniyle oluşabilecek risklerdir.
Maliyet Riskleri: Girdi meydana gelen artışlar, doğal afetler, tedarik koşulla
rındaki zorluklar ve ithalat rejimi gibi işletme dışı unsurlardaki gelişme ve belir
sizlikler maliyet artışına neden olabilecek risklerdir. 2008 Global Krizi öncesinde
petrol ve emtia fiyatlarının yükselmesi, ithalatın zorlaştırılması ve siyasi krizler
nedeni ile sevkiyat sorunları yaşanması bu tip risklere örneklerdir.
Ürün Riskleri: Ürünün yaşam seyri, kalitesi, pazar payı, ikame ürünler ve
müşteri algısı gibi unsurlardaki gelişmelerden kaynaklanan risklerdir.
Yatırım Riskleri: Mevcut işletmenin veya planlanan bir yatırımın bütününü
etkileyen risklerdir. İşletmeler yıllık bütçelerinin hazırlanmasında ve özellikle ya
tırım projelerinde geleceğe dönük çok sayıda unsurun yer aldığı bir veri seti kul
lanmaktadır. Makro ekonomik parametreler, siyasal ve sektörel gelişmeler, tekno
lojik trend, tüketici beğenileri, girdi maliyetleri, satış hedefleri, satış fiyatları, vb.
faktörler veri setinin öğeleridir. Veri seti tahmin ve öngörüler içerdiği için başlı
başına bir risk unsurudur.
Finansal Riskler: İşletmenin yükümlülüklerini yerine getirememesi veya ge
cikmeli getirmesi, kârlılık sorunları ve kredi kaynaklarına ulaşamaması vb. ne
denlerden kaynaklanan risklerdir.
Piyasa Riskleri: Faaliyet gösterilen sektörde ekonomik, sosyal ve konjonktü
rün tetiklediği unsurlardaki gelişmelerden kaynaklanan riskler olup pazar veya
sektör riski olarak da adlandırılmaktadır. Fiyatlarda, tüketim eğilimlerinde, be
ğenilerde ve beklentilerdeki değişim; rekabet şartları ve konjonktür piyasa riskine
neden olabilecek unsurlardır.
Ülke Riski: Faaliyet gösterilen ülkedeki hukuki, siyasi, coğrafi, finansal koşul
lar ve piyasanın durumu nedeni ile yükümlülüklerin yerine getirilememesi riski
dir. Ekonomik yapı ve siyasal sistemdeki zaaflar bu risklerin en önemli kaynağıdır.
Politik Riskler: Siyasal ortamda seçimler, koalisyonlar, siyasi krizler, askeri
darbeler vb. unsurlardan kaynaklanan riskler olup gelişmekte olan ülkelerde daha
çok görülmektedir.
Makro Ekonomik Riskler: Kamu bütçe dengesi, ödemeler dengesi, para ve ma
liye politikaları, ekonomik büyüme, enflasyon, deflasyon, ekonomik konjonktür
ile para ve sermaye piyasalarından kaynaklanan risklerdir.
Teknolojik Riskler: Bilgi ve iletişim sistemlerinin eski veya yetersiz olması,
teknik sorun ve aksaklıkların zamanında giderilememesi gibi sebeplerden kay
naklanan risklerdir. Bu riskler büyük ölçüde yönetilebilir risklerdir.
Kriz Dönemi Riskleri: Kriz dönemlerinde işletmelerin kırılganlıkları artmak
ta ve olağan dönemde görülmeyen birçok risk açığa çıkmaktadır. İşletmeler eko
nomi politikalarında sık değişiklikler yaşanması, piyasalarda oynaklığın artması,
müşteri taleplerinde azalma, alacak tahsilatlarında yavaşlama, finansal sistemden
kaynak temininin zorlaşması, devalüasyon, likidite zorlukları ve yeniden finans
man riski vb. yeni risk türleri ile karşılaşabilmektedir.
Proje Riskleri: Projenin başarısını olumsuz yönde etkileyen ve kontrol edile
meyen unsurlardan kaynaklanan risklerdir.
Sosyal Riskler: Toplumun gelenek, görenek ve değerlerinde yaşanan değişim
ler, yüksek işsizliğin sürekli hale gelmesi, şehirleşme sorunları, bölgeler arası eko
nomik gelişme farklılığı, etnik sorunlar, terör eylemleri, vb. sosyal unsurlardan
kaynaklanan risklerdir.İşletme dışından sağlanan
fonlar finansman riskini
ortaya çıkarmaktadır. Bir
işletmenin finansman riski,
genellikle onun sermaye
yapısı incelenmek suretiyle
belirlenmektedir.