Finansal Ekonomi

1. Ünte - Fnansal Sstem ve İşleyş 13

Servet Brktrme Fonksyonu

Br stok kavramı olarak servet, zengnlğ meydana getren ekonomk değerler
toplamı olarak tanımlanır. Günümüz ekonomlernde servet brkmne yol aça-
blecek değşk yöntemler bulunmaktadır. Bunlardan brs tasarruf sahplernn
brkmlern değşk fnansal varlık yatırımlarında değerlendrmesdr. Bu anlam-
da fnansal sstem çnde şlem gören, özellkle hsse sened, tahvl, hazne bonosu
gb menkul kıymetlere yapılan yatırımlar, getrler tbaryle, servet brkmne
hzmet etmektedr.

Poltka Oluşturma Fonksyonu

Yukarıdak fonksyonlarına lave olarak fnansal sstem, aynı zamanda hükümetle-
rn ktsat poltkası uygulamalarında öneml br role sahptr. Blndğ gb ktsat
poltkası, devletn bell ktsad amaçlara ulaşmak çn aldığı kararlar ve davranış-
lardan oluşan br süreçtr. İktsat poltkasında hedeenen amaçlara (ekonomk
büyüme, fyat stkrarı, sthdam düzeyn artırma vb) ulaşmak çn hükümetn
bazı önlemler alması, mevcut yasalarda, kurumlarda ve araçlarda değşklkler
yapması gerekeblr. Bu anlamda hükümetler gerektğnde fnansal sstem çnde
faz oranları, mevduat karşılık oranları, dövz kurları gb değşkenler, Bankacılık
Kanunu ve Sermaye Pyasası Kanunu gb yasal düzenlemelerle poltkalarını uy-
gulamaktadır. Bu bağlamda, yukarıda saydıklarımız fnansal ssten unsuru ola-
maları nedenyle, fnansal sstemn ktsat poltkalarının yürütülmesnde öneml
br etkye sahp olduğu söyleneblr.

Rsk Yönetm ve Kontrolü Fonksyonu

Rsk genel anlamıyla kaybetme olasılığı olarak blnr. Fnansal açıdan rsk bekle-
nen getr le gerçekleşen getr arasındak sapmadır. Br başka tanıma göre rsk,
br varlığın gelecektek değer konusunda mevcut olan belrszlktr. Bu anlamda
fnansal yatırımlarda her zaman çn br kaybetme olasılığı yan rsk söz konu-
sudur. Rsklern varlığı onlardan korunmayı gerektrr. Ancak fnansal anlamda
rsklern tamamen sıfırlanması söz konusu değldr. Bu durumda da karşımıza
rsklern yönetm ve kontrol edlmes konusu çıkmaktadır. Fnansal sstemn bu
konuda üstlendğ fonksyon rskn yönetm ve kontrol edlmesne olanak sağla-
masıdır. Fnansal sstem şleyş sürecne bağlı olarak ve rsk dağıtımı çn uygun
araçlar sunarak rsk yönetmn kolaylaştırmaktadır.

Enformasyon Fonksyonu

Fnansal sstemn dğer şlev, enformasyon sağlamak ve bunun lgllere tam ve
etkn şeklde dağıtımını gerçekleştrmektr. Bu bağlamda fnansal sstem özellk-
le fon talep edenler (borçlanmak steyenler) hakkında ve çeştl fnansal fnansal
varlıkların getrler le lgl beklentler hakkında, enformasyon sağlanması ve bu-
nun dağıtımını etkn şeklde yapablmeldr.
Fnansal sstemde çeştl sorunlara yol açan asmetrk enformasyon, taraar
arasındak blg eştszlğne şaret eder. Fnansal pyasalarda taraar bazen tam br
blg eştlğ çnde olamayablr. Çoğu kere brs genellkle dğer taraf hakkında
doğru kararlar vermek çn yeterl blgye sahp değldr. Bu durum “asmetrk blg
(enformasyon) sorunu” olarak blnr. Örneğn kred alan br borçlu kredy nasıl
kullanacağı, yatırım projelern potansyel getr ve rsklern kredy kullandırana
göre daha y bleblecektr. Asmetrk enformasyon (eksk blglenme), yatırımcı-
ların ters seçm ve kötü nyet sorunları le karşı karşıya kalablecekler anlamına