220 F nansal Ekonom
Tahv l değerlemes ve derecenlend rmes n açık-
lamak
Genelde bir tahvilde üç tür değerden söz etmek
mümkündür. Bunlar nom nal değer, tahv l n
hraç değer ve tahv l n p yasa değer d r. B r
tahv l n p yasa değer , tahv l n vades ne kadar
ödeyeceğ fa zlerle vade sonunda ödeyeceğ ana
para tutarının (nom nal değer) bugünkü değer-
ler toplamına eş tt r. Tahv l n f yatını hesaplan-
masında k farklı p yasa ç n (b r nc l ve k n-
c l p yasalar) ayrı yöntemler kullanılmaktadır.
B r nc l p yasa, yan tahv l n lk hraç ed ld ğ
p yasa olup lk kuponun vades ne kalan gün sa-
yısı bozulmamış yan kuponlar arası vade aynı
kalmıştır. İk nc l p yasada se şlem tar h le lk
kuponun vades ne kalan gün sayısı önem kaza-
nır. Çünkü son kupon ödeme tar h nden t ba-
ren b r sonrak kupon üzer nde fa z b r kmeye
başlamıştır. İk nc l p yasada tahv l f yatlandırır-
ken bu b r km ş fa z n de hesaba katılması ge-
rekmekted r.
Her yıl elde ed lecek gel r (fa z), vade tar h n-
de ödenecek anapara ve vade bell olduğundan,
tahv ller n p yasa f yatını bel rleyen en öneml
değ şken skonto oranıdır. Aynı vade, nom nal
değer ve nom nal fa z oranıyla hraç ed lm ş k
farklı şletmen n tahv ller n n p yasa f yatı fark-
lı olab l r. Bunun neden yatımcılar tarafından
uygulanan skonto oranının farklılığıdır. Tahv l
p yasa f yatlarının farklı olmasının d ğer b r ne-
den se vaded r. Aynı r sk sınıfında, aynı nom -
nal değer ve nom nal vadel şletme tahv ller n n
p yasa f yatı, vadeler farklı se farklı olacaktır.
Piyasa faiz oranındaki değişimin tahvillerin pi-
yasa değer üzer ndek etk s ; kısa vadel tahv lde
daha az, uzun vadel tahv llerde se daha fazla ol-
maktadır. Getiri oranının aynı olması koşuluyla,
tahv l n vades uzadıkça tahv l n pazar değer n-
dek dalgalanmalar artmaktadır.
Tahv l dereceleme kuruluşları p yasada şlem
gören tahv l n güvenl olup olmadığını bel rle-
mekte, söz konusu menkul kıymetler ülke r sk ,
pol t k r sk, ekonom k r sk, endüstr r sk , f rma
r sk ve sözleşme şartları açısından değerlend r-
mekte, anal z yapmaktadır.
3
