125
Palme Yayınevi
- A 2. C 3. E 4. D 5. D 6. E 7. A 8. B
ORGANİK BİLEŞİKLERDE
Fonksiyonel Gruplar
VE ADLANDIRMA
w Organik moleküllerde reak-
siyon veren gruplara fonk-
siyonel grup ya da işlevsel
grup denir.
w Fonksiyonel grup, bulun-
duğu organik bileşiğe be-
lirli özellikler kazandıran
ve tepkimelerinde etkin rol
oynayan atom ya da atom
gruplarıdır.
w Bir alkil grubu başka bir al-
kil, alkenil, alkinil veya aril
grubu ile bağlanarak orga-
nik bir bileşik oluşturabilir.
Ayrıca alkil gruplarına ha-
lojen (–X), hidroksil (–OH),
formil (–CHO), karboksil
(–COOH) gibi heteroatom
içerenler gruplar bağlana-
bilir. Bu heteroatomların
bağlanmasıyla organik bile-
şiklerin fiziksel ve kimyasal
özellikleri değişir.
Fonksiyonel gruplara;
- OH 1 Hidroksi
– OR 1 Alkoksi - X 1 Halo
O
||
C – 1 Karbonil
O
||
C – OH 1 Karboksil
- NH 2 1 Amino
- NO 2 1 Nitro
– C 6 H 5 1 Fenil
örnek verilebilir.
w Organik bileşikler sahip
oldukları fonksiyonel gru-
ba göre sınıflandırılır. Hid-
rokarbon zincirindeki ikili
veya üçlü bağda fonksiyo-
nel grup sayılır.
1. Alkanlardan bir hidrojen atomu ayrılması
sonucu oluşan kimyasal tür aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) Alkil B) Aldehit C) Keton
D) Alkol E) Amid
2. I. HC ‚ C — CH 2 — OH
II. CH 2 “ CH — CH 2 — OH
III. CH 2 — OH
|
CH 2 — OH
Yukarıdaki alkollerden hangileri farklı tür-
de fonksiyonel grup içerir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
3.
O
X – C – Y
Yukarıdaki molekülde X ve Y yerine atom ya
da gruplar bağlandığında oluşan bileşik sınıf-
ları aşağıda verilmiştir.
X Y Bileşik sınıfı
I. H –OH Karboksilik asit
II. –R H Aldehit
III. –R –R Keton
Buna göre, verilenlerden hangileri doğru-
dur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
4. Aromatik hidrokarbonlardan (arenler) bir
tane hidrojen atomu ayrılması ile oluşan
bileşiğin genel adı aşağıdakilerden hangi-
sidir?
A) Alkil B) Alkol C) Alkenil
D) Aril E) Ester
5. CH 3 — CH — C — CH — C — OH
|
Br
|
OH
O
||
O
||
Yukarıda açık formülü verilen organik bi-
leşikte, aşağıda adları verilen gruplardan
hangisi yoktur?
A) Hidroksi B) Karbonil C) Karboksil
D) Nitro E) Halojen
6.
O
H H
: :
Yukarıda Lewis formülü verilen suyun,
hidrojen atomları yerine alkil (R–) grupları
bağlanmasıyla oluşan bileşiğin sınıfı aşağı-
dakilerden hangisidir?
A) Keton B) Fenol C) Alkol
D) Amid E) Eter
7. Alkil grubuna —X (halojen) grubunun bağ-
lanmasıyla oluşan R—X bileşiğinin sınıfı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Alkil halojenür
B) Alkinil
C) Karboksilik asit
D) Karbonil
E) Keton
8. R— + — OH S R — OH
Alkil
gurubu
Yukarıdaki alkil grubuna –OH grubunun
bağlanmasıyla oluşan bileşiğin sınıfı aşağı-
dakilerden hangisidir?
A) Keton B) Alkol C) Aril
D) Karbonil E) Karboksilik Asit
- TEST