Palme AYT Organik Kimya Soru Kitabı (2018-2019)

17

Palme Yayınevi

1.Ünite /KARBON KİMYASINA GİRİŞ

KARBON (C)

w Karbonun atom numarası

6'dır ve 4 tane değerlik

elektronuna sahiptir. Bu

nedenle karbon, değerlik

elektronlarını kullanarak

tekli, ikili ve üçlü bağlar

oluşturabilir.

w Karbon atomu düz ve dal-

lanmış zincirli, halkalı, aro-

matik yapıya sahip çok

sayıda bileşik oluşturur.

C — C C C

C C C

w Aynı elementin atomlarının

uzayda farklı şekilde dizil-

mesi sonucunda oluşan

farklı kristal ve geometrik

şekillerine allotrop denir.

Allotropların fiziksel özel-

likleri birbirinden farklıdır.

Kimyasal özelliklerinin

büyük bir kısmı farklılık

gösterir. Allotropların tep-

kimeye girme istekleri birbi-

rinden farklıdır.

Karbonun Allotropları

Elmas

w Bilinen en sert maddedir.

w Şeffaf ve elektrik iletkenliği

olmayan elmas, ısıyı ol-

dukça iyi iletir.

w Elmasta her C atomu çev-

resindeki diğer dört C

atomuyla kovalent bağlan-

mıştır.

w Karbon atomları düzgün

dörtyüzlü bir geometri oluş-

turur ve her atom dört bağ

yapar.

Grafit

w Grafitte karbon atomları

altıgen halkalar şeklinde di-

zilmiştir. Bu altıgen halkalar

tabakalar halindedir. Üç bo-

yutludur.

w Grafit; kurşun kalem uçları-

nın yapımında, kuru pil üre-

timinde, erime noktasının

yüksek olmasından dolayı

metalurjide döküm potala-

rının yapımında kullanılır.

w Grafitteki tabakalar arasın-

daki karbon bağları zayıf,

elmastakiler ise çok güçlü-

dür.

w Grafit, yapısında bulunan pi

bağlarındaki elektronların

hareketinden dolayı ısı ve

elektriği iletir.

1. Grafit ve elmas allotropları ile ilgili;

I. Tepkimeye girme istekleri farklıdır.

II. İkisi de elektrik akımını iletir.

III. Elmasın bağ sağlamlığı grafite göre fazla-

dır.

yargılarından hangileri yanlıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

2.

Elmastan özel yöntemlerle elde

edilirler.

İletken, yarı

iletken ve

süper

iletken özellik

gösterirler.

Elmastan daha

sert, çelikten

daha sağlam

yapay bir mal-

zemedir.

III II

I

Nanotüpler

Yukarıdaki kavram haritasında karbon nano-
tüpleri ile ilgili bilgiler verilmiştir.

Buna göre, bu bilgilerden hangileri doğru-
dur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

3. I. Fulleren

II. Trityum

III. Grafit

IV. Elmas

V. Döteryum

Yukarıdaki maddelerden kaç tanesi karbo-
nun allotroplarına örnek verilebilir?
A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1

4. I. Grafitte karbon atomları altıgen halkalar

şeklinde dizilmiştir. (D) (Y)

II. Nanotüpler çok esnek ve sağlamdırlar.

(D) (Y)

III. Elmas, doğal en sert maddedir. (D) (Y)

IV. Grafit, kurşun kalem yapımında kullanılır.

(D) (Y)

V. Karbon 4 bağ yapabilen bir metaldir.

(D (Y)

Yukarıda her cümlenin sonunda doğru (D) ve

yanlış (Y) sembolleri bulunmaktadır. Bu cüm-

leleri okuyan bir öğrenci kaç tanesini doğ-

ru (D) olarak işaretler?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

5.

Karbon allotropu Özellik

Fulleren^ Aletlerde kesici olarak kullanılır. -

Grafit^

Top, tüp, çubuk ve

halka şekillerinde

bulunabilir.

Elmas^ Yumuşak ve^

kırılgandır.

Yukarıda karbonun allotropları ve özellikleri

verilmiştir.

Buna göre, verilenler arasındaki eşleştirme

aşağıdakilerden hangisinde doğru yapıl-

mıştır?

A) B) C)

D) E)

6. Nanometre boyutunda oldukları için na-

notüp olarak adlandırılan tüpler, aşağıdaki

elementlerden hangisinin allotropundan

özel yöntemlerle elde edilmektedir?

A) Oksijen B) Fosfor C) Karbon

D) Kükürt E) Kalay

1. B 2. D 3. C 4. D 5. C 6. C
   5. TEST

Doğada Karbon