Palme AYT Organik Kimya Soru Kitabı (2018-2019)

19

Palme Yayınevi

1.Ünite /KARBON KİMYASINA GİRİŞ

ORGANİK BİLEŞİKLERDE

LEWİS YAPISI

w Son temel enerji seviye-

sindeki elektronların ya da

değerlik elektronlarının ele-

ment sembolü çevresinde

noktalar ile gösterilişine Le-

wis elektron nokta yapısı

denir.

w Lewis formülleri yazılırken

atom sembolünün çevresi-

ne konan nokta tek ise or-

taklanmamış elektron, çift

ise ortaklanmamış elekt-

ron çifti adını alır.

w Moleküldeki iki atomun or-

taklanmamış elektronları

uç uca eklenerek elektron

çifti oluşturuyorsa bunlara

ortaklanmış elektron çifti

denir. Bu şekilde kovalent

bağ oluşturan elektron çifti-

ne bağlayıcı elektron çifti

de denir.

O : : C ::O O = C = O

Ortaklanmış (bağlayıcı)

elektron çifti

Ortaklanmamış

elektron çifti

: :

: :

Lewis formülleri yazılırken

şu kurallar uygulanır.

w Molekül formülündeki

atomların toplam değerlik

elektron sayısı hesaplanır.

w Molekül formülündeki

atomların kararlı iken olma-

sı gereken toplam değerlik

elektron sayısı hesaplanır.

w Olması gereken değerlik

elektron sayıları toplamı ile

var olan değerlik elektron

sayılarının toplamı arasın-

daki farkın yarısı kadar sa-

yıda atomlar arasına bağ

konulmalıdır.

Örneğin, HCN bileşiğinin

Lewis formülünü yazalım.

H'nin değerlik elektron sayısı

=1.1& 1

C'un değerlik elektron

sayısı

=1.4& 4

N'un değerlik elektron

sayısı

=1.5& (^5)
Toplam elektron sayısı = 10

1.

O

||

H — C — H

formülüne sahip bileşik ile ilgili;

I. Bağların tümü polardır.

II. Moleküldeki elementlerin tüm değerlik

elektronları ortaklaşmaya katılmıştır.

III. Bir tane molekülünde 4 tane bağlayıcı

elektron çifti bulunur.

yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

2. Formik asitin Lewis yapısı

C

O H

H: O

:

::

:

: : :

:

şeklindedir.

Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi
yanlıştır?
A) Bileşiğin formülü HCOOH'dır.
B) Merkez atom C'dir.
C) Ortaklanmamış 4 elektron çifti bulunur.
D) Bileşikte merkez atom üzerinde 2 tane or-
taklanmamış elektron çifti bulunur.
E) Bileşikte toplam 5 tane ortaklanmış elekt-
ron çifti bulunur.

3. C 2 H 3 CI bileşiği ile ilgili;

I. Karbon atomları arasında 4 çift elektron

bulunur.

II. Lewis formülünde toplam 18 elektron

bulunur.

III. Ortaklanmamış elektron çifti 2 tanedir.

yargılarından hangileri yanlıştır?

( 1 H, 6 C, 17 Cl)

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

4. I. C 2 H 2

II. C 2 H 4

III. CH 3 OH

Yukarıdaki moleküllerin hangilerinde mer-

kez atom oktetini tamamlamıştır?

( 1 H, 6 C, 8 O)

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II

D) I ve III E) I, II ve III

5. Aşağıdaki organik maddelerden hangisinin

Lewis formülü yanlıştır?

( 6 C, 1 H, 8 O)

Molekül Lewis formülü

A) CH 4

C

H

H

H H

:

:: :

B) C 2 H 2 H : C C : H

C) C 3 H 4

H : C C C H

H

H

D) C 2 H 4

C : : C

:

:: :

H H

H H

E) CH 3 CHO

C

H

H

H

C

H

O

:

:

: : :

: :

:

:

6. CH 3 OH molekülü ile ilgili;

I. Merkez atom oksijendir.

II. Lewis yapısı

H C O H

H

H

şeklindedir.

III. Ortaklanmamış 2 elektron çifti bulundu-

rur.

yargılarından hangileri doğrudur?

( 6 C, 1 H, 8 O)

A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) I, II ve III

1. C 2. D 3. C 4. E 5. E 6. D
   6. TEST

Lewis Formülü