201
Palme Yayınevi
ESTERLER VE ÖZELLİKLERİ
w Bir karboksilik asit molekülü
ile bir alkol molekülünden
bir molekül su çekilmesiyle
oluşan maddeye ester,
olaya da esterleşme denir.
R – C – OH + R – O H›
R – C – O – Rı + H 2 O
O
Ester
O
Karboksilik asitin –OH
grubu ile alkolden gelen H
atomu birleşerek H 2 O ola-
rak ayrılır. Ester oluşumu
bir kondenzasyon tepkime-
sidir.
CH 3 –CH 2 –C–OH+CH 3 –OH
propanoik
asit
metil
alkol
O
CH 3 –CH 2 –C–O–CH 3 +H 2 O
O
propanoik asit
metil esteri
E 2. A 3. C 4. C 5. B
O CH 3
|| |
C 2 H 5 – C – O – CH – CH 3
Yukarıdaki bileşiğin elde edilmesi için aşa-
ğıdaki madde çiftlerinden hangisi kullanıl-
malıdır?
A) Asetik asit – bütil alkol
B) Propanoik asit – etil alkol
C) Bütanoik asit – etil alkol
D) Propanoik asit – propil alkol
E) Propanoik asit – izopropil alkol
- Asetaldehit bir basamak yükseltgenerek X
maddesine, formaldehit ise bir basamak in-
dirgenerek Y maddesine dönüşüyor.
Buna göre, X ve Y maddelerinin tepkimesi
sonucu oluşan bileşiğin formülü aşağıdaki-
lerden hangisidir?
O O
|| ||
A) CH 3 – C – OCH 3 B) H – C – OC 2 H 5
O O
|| ||
C) H – C – OCH 3 D) CH 3 –C – OC 2 H 5
O
||
E) CH 3 – C – C 2 H 5
- R 1 – COOH + R 2 – CH 2 – OH ¡
O
||
C 3 H 7 – C – OC 2 H 5 + H 2 O
Yukarıdaki tepkimeye göre, R 1 ve R 2 alkil
kökü için aşağıdakilerden hangisi doğru-
dur?
R 1 R 2
A) C 4 H 9 C 2 H 5
B) C 2 H 5 C 3 H 7
C) C 3 H 7 CH 3
D) C 2 H 5 C 2 H 5
E) C 3 H 7 C 3 H 7
- O
||
R 1 – OH + R 2 – C – OH ¡
O
||
R 2 – C – OR 1 + H 2 O
Yukarıda verilen esterleşme tepkimesi ile
ilgili;
I. Alkoldeki O – H bağı kopmuştur.
II. 0,1 mol alkolün yeterli miktarda karbok-
silik asit ile tepkimesinden 1,8 gram su
oluşur.
III. Esterin yapısındaki C=O bağı ester bağı-
dır.
yargılarından hangileri doğrudur?
(H: 1, O: 16)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) I, II ve III
(^) Asit Alkol Ester
Formik asit Etil alkol X
Asetik asit Y Etil asetat
Z Metil alkol Metil benzoat
Karboksilik asitler ile alkollerden su çekilmesi
sonucu ester sınıfı bileşikler elde edilir.
Buna göre, tabloda X, Y ve Z ile gösterilen
bileşikler aşağıdakilerden hangisidir?
X Y Z
A) HCOOC 2 H 5 CH 3 OH C 6 H 5 COOH
B) HCOOC 2 H 5 C 2 H 5 OH C 6 H 5 COOH
C) CH 3 COOC 2 H 5 C 2 H 5 OH C 6 H 5 CH 2 COOH
D) HCOOC 2 H 5 C 2 H 5 OH C 6 H 5 CH 2 COOH
E) HCOOCH 3 C 3 H 7 OH C 6 H 5 COOH
TEST