204
Palme Yayınevi- E 8. B 9. C 10. D 11. C 12. C
w Meyvelerin kokuları yapı-
larındaki esterlerden kay-
naklanır. Örneğin şeftali ve
kayısı gibi meyvelere özgü
kokuların kaynağı esterler-
dir.
w Esterler, katı ve sıvı yağla-
rın yapısında doğal olarak
bulunur. Ayrıca lanolin, bal
mumu ve balsam gibi do-
ğal maddelerin yapısında
da bulunmaktadır.
w Lanolin, koyun yününün
yağından elde edilen uzun
zincirli esterdir. Hafif anti-
septiktir. Krem, traş köpü-
ğü, merhem ve şampuan
yapımında kullanılır. Ayrıca
yağlayıcı madde, pas ön-
leyici madde ve ayakkabı
cilası gibi bazı ürünlerde
lanolin kullanılır.
w Balmumu, arıların karın
bölgelerinde bulunan bal
mumu bezlerinden salgı-
ladıkları yağdır. Parke cila-
lanmasında, heykel, boya
ve mum yapımında, ilaç
ve kozmetik sanayisinde
krem yapımında kullanılır.
Sanayide de yapay olarak
üretilebilmektedir. Gıda
sektöründe bazı gıdaların
bozulmasını engellemede
ve gıda katkı maddesi ola-
rak da bazı gıda ürünlerin-
de kullanılmaktadır.
w Balsam, bitkilerden
(odun, veya ağaç çalıla-
rı) elde edilen reçinemsi
aromatik esterdir. Bazı
bitkilerden elde edilen
balsam, vücut için ge-
rekli yağları çözmede
çözücü olarak kullanılır.
Kozmetik sanayisinde
parfüm yapımında, tıp-
ta öksürük kesmede ve
boğaz ağrısı tedavisin-
de kullanılır.
- I. Balsam, bitkilerden elde edilen reçinedir.
(D)(Y)
II. Esterler; lanolin, balmumu ve balsam
maddelerinde bulunabilir. (D)(Y)
III. Meyvelerin kokuları yapılarındaki ester-
lerden kaynaklanır. (D)(Y)
IV. Lanolin, koyun yününün yağından elde
edilen ve el, traş kremlerinde, şampuan-
larda kullanılan uzun zincirli esterlerdir.
(D) (Y)
V. Balmumu; heykel ve mum yapımında
kullanılır. (D)(Y)
Yukarıda her cümlenin sonunda doğru (D) ve
yanlış (Y) sembolleri bulunmaktadır.
Buna göre, bu cümleleri okuyan bir öğrenci
kaç tanesini doğru (D) olarak işaretler?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 - Karboksilik asit ve esterlerin kapalı formülü
CnH2nO 2 'dir.
Molekül kütlesi 88 gram olan esterin 0,1 molü,
hidroliz edildiğinde 6 gram karboksilik asit ve
monoalkole dönüşmektedir.
Buna göre, alkolün molekül formülü aşağı-
dakilerden hangisidir?
(H: 1, C: 12, O: 16)A) CH 3 OH B) C 2 H 5 OH
C) C 3 H 7 OH D) C 4 H 9 OH
E) C 5 H 11 OHCH 3
R 1 – CH 2 – C – OH + R 2 – CH – OH ¡ X + H 2 O
O
H+Yukarıdaki tepkime sonucu oluşan organik
X bileşiğinin formülü C 3 H 7 COOCH(CH 3 ) 2 ’dir.
Buna göre, R 1 - O- R 2 bileşiği ile ilgili aşağı-
daki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) IUPAC adı metoksi etandır.
B) Yaygın adı etil metil eterdir.
C) Aynı koşullarda propanol bileşiğinden
uçuculuğu daha azdır.
D) 0,1 molü tamamen yandığında 0,3 mol
CO 2 gazı açığa çıkar.
E) Suda moleküler çözünür. - O
||
I. CH 3 – CH 2 – CH 2 – C – OH
O
||
II. CH 3 – C – O – CH 2 – CH 3
O
||
III. CH 3 – C – O – CH 3
Yukarıda yapı formülleri verilen bileşiklerin
aynı ortamda kaynama noktaları arasında-
ki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru
olarak verilmiştir?
A) I = II > III B) I = II = III
C) III > I > II D) I > II > III
E) II > I > III- O
||
C 2 H 5 – C – OH + R – OH ¡
Yukarıdaki tepkimeye göre elde edilen esterin
molekül kütlesi 130 gramdır.
Buna göre, alkol kaç karbonludur?
(C: 12, H: 1, O: 16)
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6- Bileşik Formül Özellik
X
O
||
R 1 —C—OH
0,1 molünün tama-
men yanması so-
nucu 3,6 gram H 2 O
oluşmaktadır. Y
O
||
R 2 —C—OR 3
0,5 molünün kütlesi
30 gramdır. Yukarıdaki tabloda organik X ve Y bileşikleri-
nin formülleri ve özellikleri verilmiştir.
Buna göre, X ve Y bileşikleri ile ilgili aşağı-
daki yargılardan hangisi yanlıştır?
(H : 1, C : 12, O : 16)
A) X'in IUPAC adı etanoik asit, yaygın adı
asetik asittir.
B) Y'nin adı metil metanoattır.
C) R 1 , R 2 ve R 3 grupları, aynı alkil grubudur.
D) X ve Y bileşikleri birbirinin fonksiyonel
grup izomeridir.
E) X bileşiği sınıfının ikinci, Y bileşiği ise sınıfı-
nın ilk üyesidir.